ซอสพริก (Hot Sauce, Chili Sauce) เป็นหนึ่งในซอสที่ปรากฏให้เห็นในหลายวัฒนธรรมอาหาร ไม่ว่าคุณจะเดินทางไปยังทวีปใดๆ คุณก็จะเห็นซอสพริกที่ช่วยเพิ่มรสเผ็ด และชูรสชาติอาหารอยู่เสมอ
ในโพสนี้เราจะมาดูกันครับว่าทั่วโลกมีซอสพริกแบบไหนบ้าง
1. Sriracha
Sriracha หรือซอสพริกศรีราชา เป็นซอสพริกที่อยู่คู่กับคนไทยมานานหลายสิบปี ความเผ็ดของซอสพริกศรีราชาถือว่าไม่มากเท่าใดนัก และออกหวานเสียมากกว่า คนไทยนิยมนำมาเป็นซอสใช้จิ้มไข่เจียว หรือหอยทอดเป็นต้นครับ ซึ่งช่วยชูรสชาติอาหารอย่างมากเลยทีเดียว
ค่าความเผ็ด (Scoville Scale): 1,000 – 2,500 SHU
2. Tuong Ot Sriracha
Tuong Ot Sriracha เป็นเวอร์ชันดัดแปลงของซอสพริกศรีราชาของไทย โดยชาวเวียดนาม แต่รสชาตินี่ผมบอกเลยว่าไปคนละทาง เพราะสูตรนี้จะไม่หวานเลย และเผ็ดกว่าซอสพริกศรีราชาอยู่พอสมควรเลยครับ
ซอสนี้ขายดีมากในประเทศตะวันตก โดยเฉพาะที่สหรัฐอเมริกา ในร้านอาหารจีนแทบทุกร้าน คุณจะเห็นซอสชนิดนี้ตั้งอยู่เสมอเพื่อให้ลูกค้าใส่ลงไปเอง ดังนั้นถ้าเอ่ยถึงซอสศรีราชาในอเมริกา คนอเมริกันจะนึกถึงซอสชนิดนี้ทันทีครับ
ค่าความเผ็ด (Scoville Scale): 1,000 – 2,500 SHU
3. Louisiana-style Hot Sauce
Louisiana-style Hot Sauce เป็นซอสพริกสูตรของรัฐ Louisiana รัฐที่ตั้งอยู่ทางภาคใต้ของสหรัฐอเมริกา และมีชื่อเสียงเรื่องอาหารที่จัดจ้าน ซึ่งซอสแบบนี้ก็คือซอสของแบรนด์ Tabasco ที่คนไทยน่าจะพอเคยเห็นมาบ้างนั่นเองครับ
ซอสเหล่านี้ใช้ราดเพื่อเพิ่มความเผ็ด หรือว่าใช้หมักปีกไก่ก็ได้ ตัวซอสนี้ทำมาจากพริกหลากชนิดอย่างเช่น พริก Tabasco หรือ Cayenne ในเรื่องรสชาตินั้นเผ็ดจริงๆ เรียกว่าเผ็ดว่าซอสศรีราชาทั้งของไทยและเวียดนามไปอีกระดับนึงเลยครับ
เวลาที่คุณชิมตัวซอส คุณจะรู้สึกเปรี้ยวๆ เล็กน้อย เพราะว่ามีน้ำส้มสายชูเป็นส่วนผสมนั่นเองครับ
ค่าความเผ็ด (Scoville Scale): 2,500 – 5,000 SHU
4. Habanero Sauce
Habanero เป็นพริกรสเผ็ดสุดๆ ของชาวเม็กซิกัน ชาวเม็กซิกันมักจะนำมันมาทำเป็นซอส และใช้กินคู่กับอาหารแทบทุกประเภท ทั้งนี้ซอสบางสูตรจะออกมาเป็นสีเขียว เพราะใช้พันธุ์พริกสีเขียวเป็นวัตถุดิบ
แม้ว่าสีของมันจะไม่แดง แต่อย่าได้ประมาทเป็นอันขาด โดยเฉลี่ยแล้วซอสพริกชนิดนี้เผ็ดกว่าซอสพริกศรีราชาถึง 4 เท่า (วัดตามค่าความเผ็ดอย่าง Scoville Scale)
ค่าความเผ็ด (Scoville Scale): 9,000 SHU
5. Scotch Bonnet Pepper Sauce
Scotch Bonnet Pepper Sauce เป็นซอสพริกของประเทศจาไมกา วัตถุดิบหลักที่ใช้ทำซอสชนิดนี้คือพริกที่เรียกว่า “Scotch Bonnet” พริกสีส้มที่พบทั่วไปในแอฟริกา และหมู่เกาะต่างๆในทะเล caribbean
แม้ว่าตัวพริกจะเผ็ดแต่ก็มีความหวานแทรกอยู่ ชาวจาไมกาจึงนิยมนำมันมาทำเป็นซอส และอาจจะใส่ผลไม้อย่างมะม่วงและสัปปะรดลงไปด้วยเพื่อให้มันหวานขึ้นอีก ทำให้ตัวซอสไม่เผ็ดสักเท่าใดนัก
เมนูยอดนิยมที่คู่กับซอสชนิดนี้คือ Jerk Chicken ไก่ย่างแสนอร่อยอันโด่งดังของจาไมกานั่นเองครับ โดยส่วนตัวแล้ว ผมชอบซอสชนิดนี้มากกว่า Habanero และ Louisiana-style ครับ
6. Aji Sauce
Aji Sauce เป็นซอสพริกที่ทำมาจากพริก aji พริกท้องถิ่นของอเมริกาใต้ โดยเฉพาะประเทศเปรู ตามสูตรดั้งเดิมแล้วจะใส่มายองเนสลงไปด้วย ทำให้ตัวซอสข้นและมีรสสัมผัสเหมือนกับครีมครับ
ซอสพริกชนิดนี้มีสองประเภทได้แก่ Aji Verde และ Aji amarillo สิ่งที่แตกต่างกันคือแบบแรกจะมีส่วนผสมของผักชีทำให้ตัวซอสมีสีเขียว ส่วนแบบหลังจะใส่มะเขือเทศบดหรือซอสมะเขือเทศลงไปด้วย ทำให้ตัวซอสออกเหลืองๆ ส้มๆ ครับ
ทั้งสองชนิดถือว่าเป็นซอสพริกสารพัดประโยชน์ สามารถใช้จิ้มหรือใส่ลงไปในอาหารก็ได้ครับ สำหรับใครชอบอะไรครีมๆ และเผ็ดๆ คุณต้องลองซอสพริกชนิดนี้สักครั้งหนึ่งครับ
7. Gochujang
Gochujang เป็นซอสพริกของเกาหลีที่คนไทยน่าจะรู้จักกันดี เพราะมีให้จิ้มในร้านอาหารเกาหลีทั่วไปแทบจะทุกร้าน ตัวซอสพริกข้นๆ ของเกาหลีนั้นมีรสชาติเฉพาะตัว เพราะเกิดจากการหมักข้าวเหนียวและพริกแดงในขั้นตอนการผลิต ซึ่งทำให้รสชาติของซอสพริกชนิดนี้ออกหวานๆ ด้วยครับ
โดยส่วนตัวแล้วผมชอบ Gochujang มาก การไปกินเนื้อย่างเกาหลีจะขาดมันไม่ได้เลยทีเดียว
8. Lao Gan Ma
Lao Gan Ma เป็นแบรนด์ซอสพริกที่มีชื่อเสียงของประเทศจีน โดยมาจากมณฑลกุ้ยโจวครับ ตัวซอสทำมาจากพริกแห้ง ถั่วเหลืองหมัก และพริกเสฉวน ตัวซอสจะออกมันๆ หน่อยตามสไตล์จีน แต่ก็รสชาติดี สามารถให้ปรุงอาหารและเป็นซอสสำหรับจิ้มก็ได้ครับ
9. Sambal
Sambal เป็นซอสพริกคล้ายกับน้ำพริกของไทยที่นิยมรับประทานกันทั่วไปในอินโดนีเซีย โดยมักจะมาเคียงคู่กับเมนูข้าวชื่อดังอย่าง Nasi Goreng
ตัวซอสทำมาจากพริกแดง กระเทียม น้ำส้มสายชู และเกลือ บางสูตรจะใส่น้ำมะขามหรือน้ำมะพร้าว รวมไปถึงสมุนไพรอื่นๆ ลงไปด้วยครับ ด้วยความที่วัตถุดิบในการทำซอสแตกต่างกัน รสชาติและความเผ็ดของซอสจึงจะต่างกันไปด้วย บางสูตรจึงเผ็ดมาก แต่บางสูตรอาจจะออกหวานเลยด้วยซ้ำไป
ที่อินโดนีเซียมีเมนูมากมายที่ใช้ซอสพริกอย่าง Sambal เป็นส่วนประกอบ ซอสพริกจะถูกนำมาคลุกเคล้ากับเนื้อสัตว์หรือผักเกิดเป็นอาหารจานเด็ดที่จะทำให้คุณฟินได้ง่ายๆ โดยเฉพาะถ้ากินกับข้าวสวยร้อนๆ ครับ
10. Piri Piri
Piri Piri เป็นซอสพริกที่มีที่มาจากประเทศโปรตุเกส แต่ตัวซอสก็แพร่หลายในอดีตอาณานิคมของโปรตุเกสด้วย ตัวซอสจะทั้งเผ็ดและหวาน เพราะมีส่วนผสมของพริก pimento และเครื่องเทศอย่าง paprika
เมนูอาหารโปรตุเกสชื่อดังที่ใช้ซอสพริกชนิดนี้คือ Piri Piri Chicken หรือไก่ย่างถ่านที่ราดซอสนี้ลงไปนั่นเองครับ
11. Harissa
Harissa เป็นซอสที่มีต้นกำเนิดจากแอฟริกาเหนืออย่างเช่น แอลจีเรีย ตูนิเซีย และโมร็อกโก ตัวซอสทำมาจากการผสมผสานของพริกตากแห้ง กระเทียม หัวหอม และเครื่องเทศอีกหลายชนิด
ชาวแอฟริกาเหนือโปรดปรานที่จะทำสตูเนื้อโดยใช้ซอสนี้เป็นส่วนผสมหลัก และยังนิยมใช้หมักเนื้อสัตว์ต่างๆ ด้วย ดังนั้นถ้าคุณได้ไปเที่ยวประเทศเหล่านี้ คุณมีโอกาสได้ลิ้มลองรสชาติและความเผ็ดร้อนของ Harissa อย่างแน่นอนครับ
12. Zhug
Zhug เป็นซอสพริกจากดินแดนตะวันออกกลาง โดยนิยมใช้ในประเทศอิสราเอล และดินแดนโดยรอบ พริกเผ็ดๆ จะถูกเสริมทัพด้วยเครื่องเทศนานาชนิดอย่างกระวาน ลูกผักชี และยี่หร่า สีของซอสนั้นจะแตกต่างกันออกไป แต่โดยมากจะเป็นสีเขียวและแดงครับ สำหรับสีเขียวนั้น ถ้ามองเผินๆ ดูคล้ายน้ำจิ้มซีฟู้ดของไทยเหมือนกัน
ซอสอย่าง Zhug สามารถนำไปใช้ทำอะไรก็ได้ ใช้กินกับ falafel ก็อร่อยครับ
ซื้อซอสพริกเหล่านี้ที่ไหนดี
ซอสพริกของต่างประเทศอาจจะหายากพอสมควร คุณต้องไปที่ซุปเปอร์มาร์เก็ตใหญ่ๆ อย่างเช่น Siam Paragon หรือ Emquartier ถึงจะมีซอสเหล่านี้ให้เลือกซื้อครับ แต่ซอสบางชนิดอย่างเช่น Aji Armadillo อาจจะหายากมากในประเทศไทยครับ
อีกทางเลือกนึงที่น่าสนใจคือ ซื้อจาก Shopee และ Lazada ซึ่งจะมีของให้เลือกเยอะกว่ามาก และราคาอาจจะถูกกว่าด้วยครับ