การแย่งชิงบัลลังก์เป็นเรื่องธรรมดาที่ปรากฏในอาณาจักร มันนำมาซึ่งความโศกเศร้าของผู้พ่ายแพ้ โดยเฉพาะถ้าผู้พ่ายแพ้เป็นเพียงเด็กทารกที่ไร้เดียงสา อย่างอีวานที่ 6 แห่งราชวงศ์โรมานอฟผู้นี้
ปูมหลัง
ซาร์ปีเตอร์มหาราชแห่งรัสเซียทรงมีซารินาสองพระองค์ พระองค์ทรงมีพระโอรสพระองค์หนึ่งกับซารินายูโดเซีย ซารินาพระองค์แรก ทรงพระนามว่าอเล็กเซย์ หากแต่ว่าอเล็กเซย์กำลังฝ่าฝืนคำสั่งของปีเตอร์ จนสุดท้ายได้รับโทษเป็นกบฏ อเล็กเซย์สิ้นพระชนม์หลังจากที่เข้าไปอยู่ในคุกได้ไม่นาน
ส่วนซารินาแคทเทอรีน ซารินาองค์ที่ 2 ปีเตอร์มีพระโอรสกับพระนางหลายพระองค์ แต่ทุกพระองค์ล้วนแต่สิ้นพระชนม์ในวัยเยาว์ ทำให้ปีเตอร์หมดสิ้นรัชทายาท เมื่อพระองค์สวรรคต พวกเสนาบดีจึงยกแคทเทอรีนขึ้นเป็นซารินาปกครองรัสเซียอย่างเป็นทางการในนามของพระนางเอง แต่แคทเทอรีนก็ครองราชย์ได้ไม่นาน พระนางก็สวรรคตตามพระสวามีไป
บัลลังก์จึงย้อนกลับไปอยู่ที่ปีเตอร์ (ชื่อเหมือนกับปู่) โอรสของอเล็กเซย์ ปีเตอร์ครองราชย์เป็นซาร์พระองค์ใหม่ ทรงพระนามว่า ปีเตอร์ที่ 2 แต่ว่าอยู่ได้ไม่นานก็สวรรคตไปอีกโดยปราศจากโอรสสืบทอด
การสูญเสียสมาชิกในพระราชวงศ์ติดๆ กัน ทำให้สายตระกูลของปีเตอร์มหาราชเหลือแต่เพียงธิดาสองพระองค์เท่านั้นได้แก่ แอนนา และเอลิซาเบธ แต่ถ้านับสายตระกูลของซาร์อีวานที่ 5 ผู้ที่เคยครองราชย์เป็นซาร์ร่วมกับปีเตอร์มหาราชแล้วยังเหลืออีกสามพระองค์ ได้แก่ แคทเทอรีน แอนนา และ เพรสโคเวีย รวมเป็นห้าพระองค์ที่มีสิทธิในราชสมบัติ
ในเมื่อบุตรสาวคนโตของปีเตอร์มหาราช และซาร์อีวานมีชื่อเหมือนกัน ในภาษารัสเซียจะแยกโดยใช้ชื่อรองจากพ่อ (Patronymic name) ตามธรรมเนียมสลาฟ ดังนั้น แอนนา บุตรสาวของปีเตอร์จะเรียกว่า แอนนา เปตรอฟนา ส่วนแอนนา บุตรสาวของอีวานจะเรียกว่า แอนนา อีวานอฟนา
ตามหลักแล้วธิดาทั้งสองของปีเตอร์มหาราชมีสิทธิในราชสมบัติมากกว่า เพราะใกล้ชิดกับซาร์องค์ก่อนที่เพิ่งจะสวรรคตไปแล้วมากกว่า แต่คณะองคมนตรีกลับเลือกแอนนา อีวานนอฟนา ธิดาองค์ที่สองของอีวานมาครองแผ่นดินรัสเซีย เพราะว่าพวกเขาคิดว่าจะได้คุมแอนนา อีวานนอฟนาได้ และแอนนา อีวานนอฟนา จะได้อวยยศพวกเขาให้มากๆ ในฐานที่พวกเขาเลือกเธอมาครองรัสเซีย
แอนนา อีวานนอฟนา รับตำแหน่งตามที่พวกองคมนตรีเสนอมา และขึ้นเป็นซารินาแห่งรัสเซีย ซารินาแอนนาปกครองรัสเซียอยู่สิบปีเศษ ระหว่างนั้นผู้ที่ทรมานที่สุดย่อมไม่ใช่ใครอื่น นอกจากเอลิซาเบธ ธิดาองค์ที่สองของซาร์ปีเตอร์มหาราช
เอลิซาเบธตระหนักว่า ในเมื่อปีเตอร์ที่ 2 หลานชายของเธอสวรรคต ราชสมบัติควรจะตกอยู่กับแอนนา เปตรอฟนา พี่สาวของเธอ แต่เมื่อพี่สาวของเธอแต่งงานกับดยุคแห่ง Holstein และสละสิทธิในการครองบัลลังก์รัสเซียไปแล้ว ผู้ที่ควรจะครองราชย์ต่อจากปีเตอร์ที่ 2 ก็คือเธอ ไม่ใช่ซารินาแอนนา อีวานนอฟนา
ตลอดรัชสมัยของซารินาแอนนา เอลิซาเบธจึงแอบติดต่อและทำความสนิทสนมกับพวกทหารองครักษ์อยู่ตลอดเวลา เพื่อที่เมื่อซารินาแอนนาสวรรคต เธอจะได้แย่งบัลลังก์กลับคืนมา
อีวานขึ้นครองราชบัลลังก์
ในปี ค.ศ. 1730 ซารินาแอนนาประชวรหนักจวนจะสวรรคต พระนางปรารถนาที่จะมอบบัลลังก์ให้กับ โอรสวัยสองขวบของ แอนนา เลโอโปลอฟนา ผู้ซึ่งเป็นบุตรสาวของแคทเทอรีน พี่สาวของตัวซารินาแอนนา
หลายท่านอาจจะงง เอาง่ายๆ แคทเทอรีนเป็นพี่สาวของซารินาแอนนา แคทเทอรีนมีลูกสาวชื่อ แอนนา เลโอโปลอฟนา เท่ากับว่า ซารินาแอนนา = ป้าของแอนนา เลโอโปลอฟนา
ต่อมาแอนนา เลโอโปลอฟนามีโอรสวัยสองเดือนชื่อ อีวาน เท่ากับว่า ซารินาแอนนาเป็นน้องสาวของยายของอีวาน
การที่บางท่านงงก็แสดงให้เห็นชัดเลยว่าความสัมพันธ์ของทารกที่ชื่ออีวานไกลกับเชื้อสายของซาร์องค์ก่อนมากๆ โดยเฉพาะปีเตอร์มหาราช แล้วซารินาแอนนาจะมอบบัลลังก์ให้เด็กคนนี้มาครองรัสเซีย แทนที่จะมอบให้เอลิซาเบธ ธิดาแท้ๆ ของปีเตอร์มหาราชอันเกิดจากซารินาแคทเทอรีนที่ 1
ไม่ต้องสงสัยว่าเอลิซาเบธจะเคืองแค้นเพียงใด
หลังจากซารินาแอนนาสวรรคต ทารกวัยสองเดือนชื่ออีวานก็ได้รับการราชาภิเษกให้ครองแผ่นดินรัสเซีย ทรงพระนามว่าอีวานที่ 6 โดยมีแอนนา เลโอโปลอฟนา เป็นผู้สำเร็จราชการ
ชีวิตที่โหดร้าย
เอลิซาเบธเตรียมฐานอำนาจของเธอไว้นานแล้ว พวกนายทหารองครักษ์กองพันโปบราเซนสกี้ล้วนแต่จงรักภักดีต่อเธออย่างมาก เพราะเธอเป็นธิดาแท้ๆ ของปีเตอร์มหาราช ผู้ให้กำเนิดกองพันนี้
13 เดือนต่อมา พวกทหารองครักษ์ก็ก่อกบฏภายใต้การนำของเอลิซาเบธ ภายในกรุงเซนต์ปีเตอร์สเปิร์กแทบไร้ผู้ต่อต้าน เอลิซาเบธควบคุมสถานการณ์ทั้งหมดไว้อย่างง่ายดาย เธอถอดอีวานออกจากตำแหน่งซาร์ และสถาปนาตนเองขึ้นเป็นซารินาแห่งรัสเซีย
เดิมทีซารินาเอลิซาเบธปรารถนาจะส่งอดีตซาร์อีวานที่ 6 มารดาและบิดาของเขากลับไปยังบรันสวิก แต่ต่อมาเกิดประเด็นที่ว่าสตรีชนชั้นสูงผู้หนึ่งกล่าวติเตียนซารินาเอลิซาเบธระหว่างเมา และพูดทำนองว่าจะเชิญอีวานกลับมาสู่บัลลังก์ เอลิซาเบธจึงเปลี่ยนพระทัยด้วยการขังอีวาน ผู้มีวัยเพียง 3 ขวบเศษไว้ที่เมืองโคลโมโกรีทางตอนเหนือของรัสเซีย โดยให้ผู้คุมดูแลอย่างเข้มงวด แม้แต่บิดามารดาก็ไม่ให้อนุญาตให้เข้าพบ
มีเรื่องเล่าว่า เหล่าผู้คุมไม่ได้รับอนุญาตให้พูดคุยหรือสอนภาษาใดๆ ให้กับอีวาน เพื่อที่อีวานจะได้พูดไม่ได้ เขียนไม่ได้ ต่อมามีข่าวลือแพร่สะพัดออกไปว่าอดีตซาร์อีวานมาอยู่ที่เมืองโคลโมโกรี เอลิซาเบธจึงย้ายอีวานไปยังคุกมืดที่ป้อมปราการ Shlisselburg ซึ่งมีการเฝ้าระวังที่แน่นหนากว่าเดิม
ที่คุกมืดแห่งนี้ ความลับของอีวานถูกปิดบังไว้อย่างสุดยอด ชนิดที่ว่าแม้แต่ผู้คุมยังไม่รู้ว่านักโทษผู้นี้คือใคร อีวานใช้ชีวิตอยู่ในคุกมืดอยู่นานถึงสิบสองปี เอลิซาเบธยังได้ทำลายทุกสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอีวานในฐานะซาร์จนหมดสิ้น ราวกับว่าเขาไม่เคยมีตัวตนอยู่บนโลกแห่งนี้
การถูกคุมขังและได้รับการปฏิบัติอย่างผิดมนุษย์ ทำให้อารมณ์ของอีวานไม่เป็นปกติ แต่อีวานไม่ได้เป็นบ้าอย่างแน่นอน อีวานทราบว่าเคยมีฐานะเป็นอะไร แต่อีวานสามารถอ่านคัมภีร์ไบเบิลได้อย่างเข้าใจ แสดงว่าระหว่างที่อยู่ในคุกมืด ต้องมีผู้สอนภาษาเขาอย่างแน่นอน
คำสั่งตาย
การสวรรคตของเอลิซาเบธ ทำให้บัลลังก์ตกอยู่กับปีเตอร์ที่ 3 หลานชายของเอลิซาเบธ (ปีเตอร์ที่ 3 เป็นโอรสของแอนนา เปตรอฟนา พี่สาวของเธอ) แต่ทว่าในไม่กี่สัปดาห์ต่อมา แคทเทอรีน มเหสีของปีเตอร์ก็ได้ก่อรัฐประหารโค่นปีเตอร์เสีย และขึ้นเป็นซารินาแห่งรัสเซีย
แคทเทอรีนผู้นี้คือพระนางแคทเทอรีนมหาราชนั่นเอง
แคทเทอรีนทราบดีว่าตามหลักการแล้ว อีวานมีสิทธิในบัลลังก์มากกว่าเธอที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับสายตระกูลโรมานอฟเลย นอกจากเป็นมเหสีของปีเตอร์ พระนางจึงทรงหวาดระแวงว่าจะมีผู้ปลดปล่อยอีวานขึ้นมาจากคุก และชูขึ้นกลับมาเป็นซาร์อีกครั้งหนึ่ง
ด้วยเหตุนี้พระนางทรงมีรับสั่งเป็นการลับต่อเหล่าผู้คุมว่าถ้าเมื่อใดมีความพยายามจากภายนอกที่จะบุกเข้ามาช่วยเหลืออีวาน ให้เหล่าผู้คุมที่เฝ้าอีวานอยู่ สังหารอีวานเสียเลยในบัดดล
การคาดการณ์ของแคทเทอรีนถูกต้อง วาซิลี มิโรวิช นายทหารผู้หนึ่งสามารถสืบจนทราบว่าแท้จริงแล้วชาติกำเนิดของนักโทษที่อยู่ในคุกมืดมานานสิบกว่าปีเป็นใคร มิโรวิชสามารถชักชวนทหารรักษาการณ์คุกมืดมาเป็นพวกได้จำนวนหนึ่ง เขาต้องการจะช่วยอีวานออกมา ยึดอำนาจแคทเทอรีน และสถาปนาอีวานเป็นจักรพรรดิ
เที่ยงคืนของวันที่ 5 กรกฎาคม 1764 มิโรวิชและผู้ก่อการบุกเข้าคุกเพื่อจะช่วยเหลืออีวาน พวกผู้คุมในคุมอีวานอยู่จึงสังหารอีวานเสียตามคำสั่งลับของแคทเทอรีน ส่วนมิโรวิชและพรรคพวกถูกจับกุมและประหารชีวิตในเวลาต่อมา
ร่างของอีวานถูกฝังในบริเวณใกล้กับคุกที่เขาถูกขังมานานเกือบยี่สิบปี เขาเสียชีวิตเมื่ออายุได้ 23 ปีเท่านั้นเอง ตลอดชีวิตของเขาอยู่ในคุมขังมานานเกือบ 22 ปี โดยที่ไม่ได้ทำความผิดใดๆ นอกจากตอนที่เขายังเป็นทารก เขาแค่เคยเป็นซาร์แห่งรัสเซียเท่านั้นเอง
อยากเขียนภาษาอังกฤษเก่งๆ เท่ๆ ลองสมัคร Plugin อันนี้สิครับ สมัครฟรี! กดในรูปด้านล่างได้เลย
