ข้าวหน้าญี่ปุ่น (Donburi) คือเมนูข้าวของญี่ปุ่น ข้าวจะถูกราดหน้าด้วยเนื้อสัตว์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อหมู ไก่ กุ้ง ซีฟู้ด ฯลฯ เมนูนี้จัดว่าเป็นอาหารจานเดียวที่กินง่าย และสะดวกสบาย ทำให้คุณสามารถหาเมนูนี้กินได้ทั่วทุกหนแห่งในญี่ปุ่นครับ
ในโพสนี้เราจะมาดูกันว่ามีข้าวหน้าญี่ปุ่น หรือ ดงบุริ (Donburi) แบบไหนบ้าง ซึ่งจริงๆ แล้วข้าวหน้าญี่ปุ่นลักษณะนี้มีหลายสิบชนิดด้วยกัน ผมจึงขอยกมาให้ดูแค่บางส่วนเท่านั้นครับ
1. Oyakodon
Oyako Don หรือข้าวหน้าไก่โอยาโกะเป็นหนึ่งเมนูที่สุดแสนจะเรียบง่ายแต่ก็อร่อย ไก่ย่างที่ถูกคลุกเคล้ามากับไข่จะถูกนำมาเสิร์ฟบนข้าวญี่ปุ่นร้อนๆ เมนูนี้เป็นที่นิยมทำกินในบ้านครอบครัวชาวญี่ปุ่นทั่วไปครับ
ชาวญี่ปุ่นแถบคันไซนิยมนำเนื้อลูกชิ้นสีชมพูขาวที่เรียกว่า Kamaboko มาสับเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วใช้แทนที่เนื้อไก่ ข้าวหน้าญี่ปุ่นเมนูนี้จะเรียกว่า Konohadon ครับ
2. Gyudon
Gyudon หรือข้าวหน้าเนื้อเป็นอีกเมนูที่กินง่ายและสะดวกสบาย ทำให้เมนูนี้จัดเป็นข้าวหน้าญี่ปุ่นที่ได้รับความนิยมมากที่สุด และหากินได้แทบทุกแห่งในประเทศ คุณสามารถกิน Gyudon เป็นอาหารกลางวันก็ได้หรือเป็นมื้อเย็นก็เยี่ยมครับ
วิธีการทำ Gyudon จัดว่าง่ายมาก นั่นคือนำเนื้อที่ถูกสไลด์บางๆ จะถูกนำมาเคี่ยวกับหัวหอมและซอสหวาน หลังจากนั้นจะนำมาเสิร์ฟบนข้าวสวยญี่ปุ่นร้อนๆก็เสร็จแล้วครับ บางร้านอาจจะใส่ไข่ลงไปให้คุณด้วยลูกหนึ่ง
ถ้าเปลี่ยนเนื้อสัตว์ที่ใช้เป็นเนื้อหมู เราจะเรียกว่า Butadon ทั้งนี้ร้าน Butadon และ Gyudon ที่ผมชอบคือร้าน Hokkaido Butadon Tokachi แถวสีลมครับ
3. Katsudon
Katsudon หรือข้าวหน้าหมู/ไก่ชุบแป้งทอดน่าจะเป็นเมนูข้าวหน้าญี่ปุ่นที่คนไทยรู้จักดีที่สุด และอาจจะถึงขั้นเป็นอาหารญี่ปุ่นที่คนไทยคุ้นเคยมากที่สุดด้วย เรียกได้ว่ามีให้สั่งในร้านอาหารญี่ปุ่นทุกร้านเลยครับ
วิธีการทำ Katsudon ไม่ซับซ้อน เพราะมันคือการนำทงคัตสึ (Tonkatsu) หรือ หมูหรือไก่ชุบแป้งทอดมาต้มกับไข่ หัวหอม และน้ำซุปดาชิ เมื่อเสร็จเรียบร้อยก็เสิร์ฟลงบนข้าวร้อนๆ ครับ
ในทางกลับกัน ถ้าคุณไม่นำ Tonkatsu ไปต้ม แต่เสิร์ฟพร้อมกับข้าวสวย กะหล่ำปลีฝอย และซอสหวานๆ เปรี้ยวๆ ชาวญี่ปุ่นจะเรียกเมนูนี้ว่า Sosu Katsudon ครับ
4. Tendon
Tendon คือข้าวหน้าเทมปุระนั่นเอง เมนูนี้น่าจะเป็นข้าวหน้าญี่ปุ่นที่เด็กๆ ชอบเป็นพิเศษ ส่วนมากแล้วแต่ละร้านจะให้กุ้งเทมปุระมา 1 ตัวและให้ผักเทมปุระมาด้วยหลายชนิด แต่คุณอาจจะขอเป็นกุ้งอย่างเดียวก็ได้เช่นกัน
เวลาเสิร์ฟทางร้านมักจะราดน้ำจิ้มเทมปุระที่เรียกว่า tentsuyu มาด้วยอยู่แล้วในข้าวสวยครับ
ถ้าคุณนำเทมปุระไปต้มกับน้ำซุปดาชิ และหัวหอมจะได้เมนูข้าวหน้าญี่ปุ่นที่เรียกว่า Tentamadon ครับ
4. Kaisendon
Kaisendon คือข้าวหน้าปลาดิบนั่นเอง ส่วนมากแล้วข้าวซูชิจะเสิร์ฟมาพร้อมกับปลาดิบหลากชนิดไม่ว่าจะเป็นแซลมอน ทูน่า ฮามาจิ กุ้ง อูนิ เมนูนี้คนไทยนิยมรับประทานเช่นกัน และหารับประทานได้ทั่วไปตามร้านอาหารญี่ปุ่นต่างๆ ครับ
เกาะต่างๆ ของญี่ปุ่นมีร้านเสิร์ฟ Kaisendon ที่อร่อยๆ หลายแห่ง โดยเฉพาะที่เกาะฮอกไกโด ถ้าคุณไปเที่ยวอย่าลืมลองชิมด้วยละครับ
5. Unadon
Unadon หรือข้าวหน้าปลาไหลเป็นเมนูข้าวหน้าญี่ปุ่นที่จัดว่าเป็นของพรีเมียม หรือระดับสูง ในสมัยโชกุน เมนูนี้จะเสิร์ฟให้กับเหล่าชนชั้นสูง โชกุน และองค์พระจักรพรรดิเท่านั้น สามัญชนทั่วไปยากที่จะได้สัมผัสกับเมนูนี้ครับ
ปลาไหลที่ใช้จะเป็น Unagi หรือปลาไหลน้ำจืด เชฟจะนำปลาไหลดังกล่าวมาย่างด้วยวิธี Kabayaki เมื่อปลาไหลย่างเสร็จจนหอมกรุ่นแล้วก็จะทำมาวางบนข้าวสวยร้อนๆ พร้อมกับราดด้วยซอส tare ครับ
ปัจจุบัน Unadon ก็ยังถือว่าเป็นเมนูชั้นระดับพรีเมียมอยู่ โดยเฉพาะในระยะหลังที่ปลาไหลน้ำจืดอย่าง Unagi หายากขึ้นมากครับ
6. Soboro Don
Soboro Don เป็นข้าวหน้าญี่ปุ่นที่ราดหน้าข้าวด้วยไก่สับ ไข่คน และผัก ชาวญี่ปุ่นนิยมทำเมนูนี้ให้เด็กๆ รับประทาน เพราะว่ากินง่าย และมีประโยชน์มากๆ เด็กๆ จะได้รับสารอาหารทั้งห้าหมู่ครับ
7. Chukadon
Chukadon เป็นการนำผักและเนื้อสัตว์ที่ถูกผัดในซอส (เหมือนผัดผักแบบจีนทุกประการ) มาราดบนข้าวสวยญี่ปุ่น (บางแห่งอาจจะแยกข้าวกับกับข้าวออกจากกัน)
เมนูนี้คนญี่ปุ่นนิยมกินเป็นอาหารจานด่วน เพราะแน่นอนว่าใช้เวลาทำน้อยมาก สั่งที่ร้านแล้วแทบจะได้มากินในเวลาไม่เกิน 5 นาที เหมาะกับช่วงเวลาพักเที่ยงของวันที่กำลังยุ่งๆ ครับ
8. Mapo Tofu
Mapo Tofu เป็นข้าวหน้าญี่ปุ่นที่ชาวญี่ปุ่นดัดแปลงมาจากเมนูเต้าหู้มาโผของอาหารเสฉวน แต่ซอสของญี่ปุ่นแทบจะไม่เผ็ดเลย และความมันจะน้อยกว่าด้วย สีของอาหารเวลาทำเสร็จจะออกเป็นสีน้ำตาล ต่างจากสูตรเสฉวนที่จะเป็นสีแดงฉาน ส่วนเวลาเสิร์ฟจะเสิร์ฟเป็นอาหารจานเดียวโดยราดข้าวมาเลย หรือว่ามาเป็นแบบกับข้าวก็ได้ครับ
9. Tenshindon
Tenshindon เป็นข้าวหน้าญี่ปุ่นที่เกิดจากการฟิวชั่นระหว่างอาหารญี่ปุ่นและจีน ข้าวสวยจะถูกราดหน้าด้วยออมเล็ตสอดไส้เนื้อปู และซอสพิเศษของแต่ละร้าน
เมนูนี้ถูกตั้งชื่อตามชื่อเมืองเทียนจิน (Tianjin) เมืองท่าสำคัญของจีนที่อยู่ใกล้กับกรุงปักกิ่ง ไม่ปรากฏแน่ชัดว่าทำไมถึงเมนูนี้ถึงใช้ชื่อของเมืองเทียนจินครับ บางว่าในช่วงศตวรรษที่ 19 ญี่ปุ่นมีเขตอิทธิพลเหนือเมืองเทียนจิน เมืองนี้จึงเป็นที่รู้จักกันดีในหมู่ชาวโตเกียว ชื่อของเมืองจึงถูกใช้เป็นชื่อของอาหารฟิวชั่นจีน-ญี่ปุ่นไปโดยปริยาย
ทุกวันนี้คุณสามารถหาเมนูนี้กินได้ที่ร้านอาหารจีนในญี่ปุ่นแทบทุกร้านครับ