รัฐราชสถาน (Rajasthan) เป็นหนึ่งในรัฐที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวมากที่สุดในประเทศอินเดีย เนื่องจากเต็มไปด้วยโบราณสถานอันเก่าแก่ที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่ของอาณาจักรอินเดียโบราณ ผมบอกได้เลยว่าสถาปัตยกรรมที่คุณจะได้เห็นในรัฐแห่งนี้ตระการตาไม่แพ้ที่ใดในโลก
ต่างจากรัฐอื่นๆ ในอินเดียหรือแม้กระทั่งบางประเทศที่ความยิ่งใหญ่ของสถาปัตยกรรมกระจุกอยู่ที่เมืองใดเมืองหนึ่งเพียงเมืองเดียว ราชสถานเป็นรัฐอันประกอบด้วยเมืองนับสิบแห่งที่เต็มไปด้วยสถาปัตยกรรมและประติมากรรมอันทรงคุณค่า
ทำไมราชสถานถึงยิ่งใหญ่เพียงนี้ เราไปรู้จักราชสถานกันดีกว่าครับ
รู้จักรัฐราชสถาน (Rajasthan)
รัฐราชสถานเป็นรัฐที่ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอินเดียโดยค่อนไปทางตะวันตก และติดกับพรมแดนปากีสถาน ภายในรัฐแห่งนี้มีทะเลทรายธาร์ (Thar desert) ทะเลทรายขนาดใหญ่ของอินเดียตั้งอยู่ ทั้งนี้ถ้าวัดจากขนาดทางภูมิศาสตร์แล้ว ราชสถานเป็นรัฐที่มีพื้นที่มากที่สุดในอินเดียครับ
ดินแดนราชสถานเป็นอู่อารยธรรมตั้งแต่ครั้งบรรพกาล นักโบราณคดีได้พบว่าที่นี่เคยเป็นที่ตั้งของอารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุที่มีอายุมากถึง 5,000 ปี นอกจากนี้หลายเมืองในราชสถานยังปรากฏอยู่ในมหากาพย์มหาภารตะของอินเดียด้วย
ด้วยความที่ราชสถานตั้งอยู่ทางทิศตะวันตก ทำให้ดินแดนแถบนี้ถูกรุกรานอย่างไม่หยุดหย่อนมาตั้งแต่สมัยโบราณ และเป็นสมรภูมิใหญ่มานับครั้งไม่ถ้วน การรุกรานจากทิศตะวันตกทวีความรุนแรงขึ้นในช่วงยุคกลาง เพราะกองทัพมุสลิมได้บุกอินเดียหลายต่อหลายครั้ง
อย่างไรก็ดีเหล่ากษัตริย์ฮินดูที่ปกครองดินแดนเหล่านี้ก็ต่อสู้ป้องกันอย่างดุเดือด ป้อมปราการขนาดยักษ์จำนวนมากถูกสร้างขึ้นเพื่อป้องกันผู้รุกราน ซึ่งป้อมเหล่านี้นี่เองที่เป็นโบราณสถานที่หลงเหลือมาจนถึงปัจจุบัน
เหล่านักรบที่ต่อสู้ป้องกันราชสถานอย่างแข็งแกร่งที่สุดคือพวกราชบุตร (Rajput) พวกเขาต่อสู้ด้วยความกล้าหาญและคุณธรรมเป็นเวลานานหลายศตวรรษ ทำให้กองทัพมุสลิมไม่สามารถพิชิตราชสถานได้ทั้งหมด
ในศตวรรษที่ 16 บาเบอร์ ปฐมจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิโมกุลนำกองทัพรุกรานอินเดีย และได้ปะทะกับพวกราชบุตรครั้งใหญ่ที่ข่านวา กองทัพราชบุตรไม่สามารถต้านทานกองทัพอันแข็งแกร่งของบาเบอร์ได้ ทำให้กษัตริย์ราชบุตรต้องยอมอ่อนน้อมต่อพวกโมกุล แต่ก็ยังปกครองดินแดนในราชสถานอยู่ตามเดิม
พวกราชบุตรยอมจำนนต่ออาณาจักรโมกุลแต่ในนามเท่านั้น พวกเขาไม่เคยล้มเลิกที่จะแว้งกัดราชสำนักโมกุล ทำให้ราชสถานเป็นดินแดนที่ไม่เคยสงบ ชาวราชบุตรยังคงต่อสู้เพื่ออิสรภาพของตนเองแม้ว่าจะผ่านไปหลายชั่วคนแล้วก็ตาม
อย่างไรก็ดีในศตวรรษที่ 19 ดินแดนราชสถานทั้งหมดได้ยินยอมเป็นรัฐในอารักขาของอังกฤษที่เข้ามามีอำนาจเหนืออินเดีย เหล่ากษัตริย์ยินยอมให้อังกฤษจัดการเรื่องภายนอกทั้งหมด แต่ยังมีอำนาจในการจัดการเรื่องภายในเมืองของตนตามเดิม
ในช่วงเวลานี้ราชสถานมีนครรัฐที่มีกษัตริย์หรือมหาราชาชาวราชบุตรปกครองมากถึง 19 แห่ง นี่จึงเป็นคำตอบที่ว่าทำไมราชสถานจึงมีปราสาทพระราชวังอันยิ่งใหญ่เหนือกว่าที่ใดๆ ในอินเดียครับ
หลังอินเดียได้รับเอกราช เหล่ามหาราชาได้สละฐานันดรศักดิ์ และยกการปกครองเมืองของตนให้กับรัฐบาลกลางอินเดีย (แต่ทุกวันนี้เหล่าอดีตเชื้อพระวงศ์ก็ครอบครองพระราชวังเหมือนในอดีต) รัฐราชสถานจึงได้ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ.1949 โดยมีชัยปุระ (Jaipur) เป็นเมืองหลวงของรัฐ
รายได้หลักของชาวราชสถานคือการเกษตร ไม่ว่าจะเป็นผลไม้ ข้าวสาลี เมล็ดพืช รวมไปถึงเครื่องเทศอินเดียอีกนานาชนิดด้วย แต่ธุรกิจที่รุ่งโรจน์ขึ้นมาอย่างรวดเร็วในระยะหลังคือการท่องเที่ยวนั่นเอง
ในปัจจุบันพระราชวังอันใหญ่โตของมหาราชาต่างถูกเปิดให้นักท่องเที่ยวและผู้สนใจได้เข้าชม นอกจากนี้เชื้อพระวงศ์บางสายได้เปลี่ยนพระราชวังของตนให้เป็นโรงแรมที่พักกับนักท่องเที่ยวอีกด้วย ดังนั้นถ้าคุณมีเงินถุงเงินถัง คุณสามารถเข้าพักและสัมผัสประสบการณ์มหาราชาแห่งราชสถานได้ครับ
ถัดไปเราไปดูกันดีกว่า รัฐราชสถานมีเมืองไหนน่าไปเยือนบ้าง
1. Jaipur
Jaipur หรือชัยปุระ เมืองหลวงของรัฐราชสถาน เป็นเมืองที่ได้รับสมญานามว่า “เมืองสีชมพู” ตัวเมืองเต็มไปด้วยสิ่งก่อสร้างอันยิ่งใหญ่และสวยงามมากมาย ไม่ว่าจะเป็น City Palace พระราชวังเก่าแก่ของมหาราชา หรือ Amber Fort ป้อมปราการขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นป้องกันเมือง
นอกจากนี้ภายในเมืองก็เต็มไปด้วยอาคารที่ใช้เฉดสีชมพูอันสวยงามอันเป็นสัญลักษณ์ของเมือง ถ้าสนใจสามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่บทความเที่ยวเมืองชัยปุระที่ผมเขียนไว้แล้วครับ
ชัยปุระเป็นเมืองที่นักท่องเที่ยวเกือบทั้งหมดเริ่มต้นท่องเที่ยวรัฐราชสถาน ตัวเมืองห่างจากเดลีเกือบ 300 กิโลเมตร คุณสามารถเดินทางไปโดยนั่งรถบัส รถไฟ หรือเครื่องบินจากเดลีได้ครับ
2. Jaisalmer
Jaisalmer หรือไจซาลเมอร์เป็นเมืองที่ได้รับสมญานามว่า “เมืองสีทอง” เนื่องจากตัวเมืองมีสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ที่เป็นสีเหลืองอ่อน นอกจากนี้ตัวเมืองยังถูกพายุทรายจากทะเลทรายธาร์พัดเข้าใส่บ่อยครั้ง ทำให้ตัวอาคารต่างมีสีของทรายปรากฏให้เห็นด้วย
ไจซาลเมอร์เป็นเมืองที่ตั้งอยู่กลางทะเลทรายธาร์ และตั้งอยู่ใกล้กับสันทรายอันสวยงามหลายแห่ง นอกจากคุณจะได้ชมปราสาทราชวังของมหาราชาแล้ว คุณยังสามารถนั่งรถออกไปชมความงดงามของสันทรายนอกเมืองได้ด้วยครับ
ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี เมืองไจซาลเมอร์จะมีจัดเทศกาลทะเลทรายที่ยิ่งใหญ่ ภายในเมืองจะมีการแสดงและงานรื่นเริงมากมายตามประเพณีดั้งเดิม ช่วงนึ้จึงเป็นช่วงที่ตัวเมืองมีนักท่องเที่ยวมากที่สุดครับ
ผมได้เขียนบทความแนะนำเมืองไจซาลเมอร์ไว้แล้ว ถ้าสนใจสามารถไปอ่านต่อได้ครับ
3. Udaipur
Udaipur (อุทัยปุระ หรืออุไดปูร์) เป็นเมืองที่ได้รับการขนานนามว่าเป็นเมืองแห่งทะเลสาบ เมืองแห่งนี้เคยเป็นเมืองหลวงแห่งแรกของอาณาจักร Mewar หนึ่งในอาณาจักรที่เข้มแข็งที่สุดในช่วงยุคกลาง ทำให้ตัวเมืองมีพระราชวัง ปราสาท และป้อมปราการที่สวยงามมากมาย
อุทัยปุระยังมีทะเลสาบหลายแห่งตั้งอยู่ในเมืองด้วย ทำให้เมืองนี้เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจชั้นเยี่ยมเลยครับ
4. Jodhpur
Jodhpur หรือโจ๊ดปูร์ เป็นเมืองที่ได้รับสมญานามว่า “เมืองแห่งดวงอาทิตย์” หรือ “เมืองสีน้ำเงิน” สาเหตุที่เป็นเช่นนั้นเพราะโจ๊ดปูร์เป็นเมืองที่อากาศดีมาก ตลอดทั้งปีแทบจะมีแสงแดดทุกวันเลยก็ว่าได้ ส่วน “เมืองสีน้ำเงิน” นั้นมาจากการที่บางอาคารในเมืองใกล้กับ Mehrangarh Fort ในย่านเมืองเก่าถูกทาด้วยสีน้ำเงินครับ
ในอดีตโจ๊ดปูร์เคยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักร Marwar (คนละอาณาจักรกับ Mewar) มหาราชาผู้ปกครองเมืองได้สร้างป้อมปราการ พระราชวัง รวมไปถึงวัดที่ประณีตงดงามจำนวนมากมาย ซึ่งสิ่งก่อสร้างเหล่านี้ได้หลงเหลือมาถึงปัจจุบันครับ
5. Chittorgarh
Chittorgarh หรือจิตตอร์การห์ เป็นหนึ่งในเมืองที่เก่าแก่ที่สุดในประวัติศาสตร์อินเดีย และอาจจะถูกสร้างขึ้นในสมัยที่จันทรคุปต์ ปฐมจักรพรรดิแห่งจักรวรรดิเมารยะปกครองอินเดียอยู่เลยทีเดียว ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง ตัวเมืองจะมีอายุมากกว่าสองพันปีเลยทีเดียว
ตัวเมืองเคยเป็นเมืองหลวงอีกแห่งหนึ่งของอาณาจักร Mewar ของชาวราชบุตร มหาราชาจึงสร้าง Chittor Fort ป้อมปราการที่ใหญ่ที่สุดในดินแดนอินเดียและทวีปเอเชียขึ้นที่นี่ นอกจากนี้ภายในเมืองยังมีวัดและพระราชวังอันยิ่งใหญ่อีกหลายแห่งด้วยครับ
6. Ajmer
Ajmer หรืออัจเมอร์ เป็นเมืองในหุบเขาใหญ่สองแห่ง ซึ่งห่างไม่ไกลจากทะเลทรายธาร์นัก ในอดีตอัจเมอร์เคยเป็นเมืองหลวงของราชวงศ์ Chauhan ที่คอยปกป้องดินแดนอินเดียจากกองทัพมุสลิมในช่วงยุคกลางครับ
ภายในเมืองมีทั้งวัดในศาสนาเชน และมัสยิดอันศักดิ์สิทธิ์ ทำให้ศาสนิกจำนวนมากหลั่งไหลมาเยี่ยมเยียนอัจเมอร์ทุกปี นอกจากนี้อัจเมอร์ยังมีทะเลสาบที่สวยงามอย่างทะเลสาบ Ana Sagar Lake ให้ผู้มาเยือนได้พักผ่อนหย่อนใจด้วยครับ
7. Bikaner
Bikaner หรือไบคาเนอร์ เป็นอีกเมืองหนึ่งที่สร้างขึ้นในช่วงศตวรรษที่ 15 และเป็นเมืองโอเอซิสในเส้นทางค้าขายระหว่างเอเชียกลางและอินเดียครับ
เมืองแห่งนี้เป็นที่ตั้งของป้อมปราการหลายแห่ง Junagarh Fort เป็นหนึ่งในป้อมปราการที่ใหญ่โตที่สมบูรณ์ที่สุดที่หลงเหลือมาจนถึงปัจจุบัน และเป็นสิ่งที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่เมื่อครั้งอดีตของเมืองแห่งนี้ครับ
สิ่งที่คุณไม่ควรพลาดนอกจากการชมป้อมปราการ พระราชวัง และวัดต่างๆก็คือ การลองชิมอาหารอินเดียต้นตำหรับของรัฐราชสถานที่นี่ โดยเฉพาะของหวานที่มีชื่อเสียงมาก และมีรสชาติไม่แพ้ที่ใดในอินเดียเลยครับ
8. Pushkar
Pushkar หรือพุชการ์ เป็นหนึ่งในเมืองศักดิ์สิทธิ์ในศาสนาฮินดู ตัวเมืองตั้งอยู่ริมทะเลสาบชื่อเดียวกัน ชาวฮินดูเชื่อว่าทะเลสาบแห่งนี้เกิดขึ้นจากน้ำตาขององค์พระศิวะ พวกเขาจึงหลั่งไหลมาที่ท่าน้ำ (Ghats) ภายในเมืองเพื่อลงอาบน้ำชำระร่างกาย นอกจากนี้ที่นี่ยังวัดพระพรหม (Jagatpita Brahma Mandir) ซึ่งมีไม่กี่แห่งในโลกอีกด้วย
สำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไป สิ่งที่พุชการ์ทำให้ประทับใจสุดๆ คือเทศกาลอูฐประจำปี ในช่วงนี้ชาวอินเดียจะนำอูฐและสัตว์เลี้ยงมาขายกันในเมือง นอกจากนี้ยังมีการเต้นรำ ร้องรำทำเพลง รวมไปถึงการแข่งวิ่งอูฐด้วยครับ
ไปเที่ยวราชสถานอย่างไรดี?
วิธีที่ง่ายที่สุดก็คือเดินทางไปกับบริษัททัวร์ไทยที่จัดทริปราชสถาน ส่วนใหญ่แล้วจะใช้เวลา 7 วันขึ้นไป (บางทัวร์อาจจะจัด 10-12 วัน) และครอบคลุมเมืองส่วนใหญ่ในทริปนี้ครับ ทัวร์ที่น่าสนใจได้แก่ Go Together Travel หรือว่า Oceansmile
อย่างไรก็ดีคุณสามารถเดินทางไปเที่ยวราชสถานเองได้เช่นกัน โดยบินจากกรุงเทพไปเมืองเดลีก่อน แล้วนั่งรถหรือรถไฟไปที่เมืองชัยปุระ (Jaipur) แล้วถึงเริ่มต้นการเที่ยวราชสถานของคุณ แต่ต้องทำใจไว้ว่าการเดินทางอาจจะไม่สะดวกสบาย เพราะโครงสร้างพื้นฐานของอินเดียไม่ดีเท่าไทยครับ
[sc name=”travelthai” ][/sc]