“โจ๊ก” หรือ “ข้าวต้ม” เป็นเมนูที่เรียกได้ว่าเป็นหนึ่งในเมนูยอดนิยมทั่วโลก และไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะในเอเชียตะวันออกเท่านั้น ไม่ว่าจะเป็นทวีปไหนๆ ต่างมีเมนูลักษณะนี้เป็นของตนเองทั้งสิ้น
อย่างไรดีโจ๊กของที่อื่นจะแตกต่างกับโจ๊กทั่วไปที่คนไทยรู้จักกันดี บางประเทศจะใช้เมล็ดพืชอื่นๆ นอกจากข้าวมาทำเป็นโจ๊ก ทำให้มันมีสีและรูปลักษณ์แปลกตา แต่ถ้าถามว่าอร่อยมั้ย แน่นอนว่าอร่อยไม่แพ้กันครับ
เราไปเริ่มต้นดูกันดีกว่า โจ๊กจากทั่วโลกจะมีเมนูไหนน่าชิมบ้าง
1. Zhou
Zhou หรือ โจว คือโจ๊กแบบจีนที่เราคุ้นเคยดีอยู่แล้ว อย่างไรก็ดีโจ๊กของแต่ละภูมิภาคของจีนมีความแตกต่างกันอย่างเช่นโจ๊กแบบกวางตุ้งจะข้นๆ หนาๆ ในขณะที่โจ๊กจากมณฑลอื่นๆ จะเหลวกว่าเป็นต้น
คนจีนนิยมใส่เครื่องต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นผัก เนื้อสัตว์ลงไปในโจ๊ก หรือว่าจะกินโจ๊กเปล่าๆ คู่กับกับข้าวต่างๆ หรือแม้กระทั่ง เต้าหู้ยี้ และโยวเถียว (ที่คนไทยมักเรียกว่าปาท่องโก๋) ก็ได้ครับ
ปัจจุบันโจ๊กเป็นเมนูอาหารเช้ายอดนิยมในประเทศจีน ซึ่งสามารถหารับประทานได้ทุกแห่งเลยครับ
2. Kayu
Kayu หรือ Okayu เป็นข้าวต้มหรือโจ๊กสไตล์ญี่ปุ่น ตัวโจ๊กอาจจะใส่ไข่หรือไม่ใส่ก็ได้ โดยมากแล้วมักจะกินคู่กับกับข้าวอย่างเช่นปลาแซลมอน ผักดอง ไข่หวาน ฯลฯ เมนูนี้เป็นเมนูยอดนิยมสำหรับคนป่วยและผู้สูงอายุ รวมไปถึงเด็กทารกที่เพิ่งจะหย่านมแม่ด้วยครับ
นอกจากนี้ในวันที่ 7 มกราคม ชาวญี่ปุ่นมักจะกินโจ๊กที่เรียกว่า nanakusa-kayu ซึ่งเป็นโจ๊กที่มีส่วนผสมของสมุนไพร 7 ชนิดด้วยกัน ตามความเชื่อที่ว่าจะทำให้โชคดี และปกป้องผู้รับประทานจากสิ่งชั่วร้ายครับ
3. Juk
Juk เป็นโจ๊กแบบเกาหลี ซึ่งชาวเกาหลีเป็นอีกชาติหนึ่งที่นิยมกินโจ๊กและข้าวต้มอย่างมาก โจ๊กสามารถกินได้ทุกระดับและทุกเวลา โดยเฉพาะเวลาที่ล้มป่วยครับ
ในตำราอาหารเกาหลีมีโจ๊กมากถึง 40 แบบด้วยกัน ซึ่งผมคงไม่สามารถนำมาให้ดูครบทุกแบบได้ เลยจะขอยกแบบที่น่าสนใจมากๆ มาเป็นตัวอย่างสัก 2-3 ชนิดครับ
Heugimja-juk
สิ่งนี้คือโจ๊กงาดำนั่นเองครับ แต่ไม่ได้มีแต่งาดำเพียวๆ ครับ มีส่วนผสมของข้าวด้วย รสชาติของโจ๊กชนิดนี้จะออกหวานๆ และออกขมๆ เล็กน้อยครับ
Hobak-juk
Hobak-juk คือโจ๊กฟักทองผสมข้าวเหนียวครับ ตัวโจ๊กจะเหลวเลยก็ว่าได้ และมีรสชาติหวานครับ บางร้านจะใส่ไข่นกกระทา ถั่วแดง และถั่วดำลงไปด้วยครับ
Jeonbok-juk
Jeonbok-juk คือโจ๊กเป๋าฮื้อสไตล์เกาหลี ในอดีตถือเป็นอาหารชั้นสูงที่เสิร์ฟต่อกษัตริย์เกาหลีเลยทีเดียว ในการทำโจ๊กชนิดนี้จะไม่ใช้เครื่องในของตัวเป๋าฮื้อ แต่จะใช้แค่เนื้อเท่านั้นครับ
4. Arroz Caldo
Arroz Caldo หรืออีกชื่อหนึ่งว่า Lugaw เป็นข้าวต้มของชาวฟิลิปปินส์ เมนูส่วนมากจะใช้กำจัดของเหลือทั้งหลายครับ ข้าวสวยที่เหลืออยู่จะถูกนำมาต้มกับขิงและโครงไก่ จนมันเหลวเป็นโจ๊ก หลังจากนั้นจะนำมาเสิร์ฟพร้อมกับต้นหอม กระเทียมทอด และน้ำมะนาวครับ
นอกจากจะเป็นเมนูทำกินเองที่บ้านแล้ว คุณสามารถหาเมนูนี้ได้ตามท้องตลาดของเมืองต่างๆ ในประเทศฟิลิปปินส์เช่นเดียวกันครับ
เมนูนี้สามารถทำเป็นของหวานได้เช่นกัน โดยจะทำมาจากช็อคโกแลตและนมสดครับ แต่ที่แปลกคือจะเสิร์ฟคู่กับปลาแห้ง โจ๊กช็อคโกแลตของฟิลิปปินส์นี้เรียกว่า Champorado ครับ
5. Upma
Upma เป็นเมนูอาหารเช้ายอดนิยมในรัฐทมิฬนาฑูของอินเดีย ลักษณะของมันคือข้าวต้มแห้งไม่ใช่โจ๊ก ดังนั้นตัวแป้งจะหนาและแห้งต่างจากโจ๊กแบบเอเชียตะวันออกที่เหลวๆ ครับ
แป้งที่ใช้คือเมล็ด semolina แห้ง หรืออาจจะใช้เป็นแป้งข้าวโพด ข้าว หรือข้าวสาลีก็ได้ เวลาทำก็จะใส่ส่วนผสมต่างๆ ลงผสมกับตัวแป้ง จะว่าไปผมว่ามันคล้ายกับข้าวผัดที่มีรสสัมผัสเหมือนกับมันบดของฝรั่งเลยครับ
6. Tinutuan
Tinutuan เป็นเมนูโจ๊กที่มาจากเมือง Manado ในเกาะสุลาเวสีของประเทศอินโดนีเซีย โจ๊กชนิดนี้ทำมาจากข้าว ฟักทอง มันหวานมาผสมๆ กัน หลังจากนั้นก็จะใส่ผักและเครื่องเทศลงไปด้วย และปิดท้ายด้วยเครื่องเคียงอย่างปลาตากแห้งครับ
7. Oat Porridge
Oat Porridge หรือข้าวโอ๊ตต้ม เป็นเมนูอาหารยอดนิยมยอดนิยมในโลกตะวันตก และน่าจะเป็นเมนูที่คนไทยรู้จักกันดีอยู่แล้ว
8. Kasha
Kasha เป็นข้าวต้มของชาวยุโรปตะวันออก โดยเฉพาะประเทศรัสเซีย เมล็ด buckwheat จะถูกนำมาต้มในน้ำหรือนมจนเละกลายเป็นโจ๊ก ส่วนมากแล้วจะเสิร์ฟพร้อมกับผลไม้สดๆ น้ำผึ้ง หรือแยม ซึ่งรสชาติอร่อยมากเลย แต่เสียอย่างเดียวคือไม่ค่อยจะอิ่มท้องเท่าไรครับ
9. Polentina
Polentina เป็นเมนูโจ๊กที่ได้รับความนิยมอย่างสูงในบริเวณต่างจังหวัดของประเทศอิตาลี ชาวนามักจะนำเมล็ดข้าวโพดมาต้มจนเหลวจนใกล้เป็นซุป นอกจากนี้เวลาทำมักจะใส่ผลไม้ต่างๆ อย่างเช่นส้มหรือกล้วย หรือแม้กระทั่งผักหรือเห็ดลงไปด้วยเพื่อเพิ่มคุณค่าทางอาหาร ชาวอิตาเลียนมักจะบริโภคมันเป็นอาหารเช้าครับ
10. Genfo
Genfo เป็นเมนูโจ๊กที่ความหนาหนึบกว่าข้าวต้มและโจ๊กชนิดอื่นๆ อย่างชัดเจน เมนูชนิดนี้มีที่มาจากประเทศเอธิโอเปีย และมาจากการนำเมล็ดพืชและถั่วนับสิบชนิดมาย่างและต้มด้วยไฟอ่อนๆ หลังจากนั้นจะใส่เครื่องเทศและโยเกิร์ตลงไป
ชาวเอธิโอเปียนิยมกินเมนูนี้เป็นอาหารเช้า โดยเฉพาะผู้หญิงที่ตั้งครรภ์หรือเพิ่งจะคลอดบุตรครับ
11. Grits
Grits เป็นโจ๊กหรือข้าวต้มยอดนิยมทั่วทุกแห่งหนในภาคใต้ของประเทศสหรัฐอเมริกา วัตถุดิบหลักที่ใช้คือเมล็ดข้าวโพดแห้งครับ มันจะถูกบดและนำไปต้มอย่างยาวนานจนกระทั่งเหนียวและข้น หลังจากนั้นจะปรุงรสให้หอมๆ ด้วยเครื่องเทศเล็กน้อย เพียงเท่านี้ก็พร้อมเสิร์ฟแล้วครับ บางร้านจะใส่ไข่ ชีสหรือเนยเหลวลงไปด้วยเพื่อเพิ่มรสชาติครับ
นอกจากเสิร์ฟเป็นอาหารคาวแล้ว grits ยังสามารถกินเป็นอาหารหวานได้เช่นกันครับ