จิตวิทยา (Psychology) เป็นศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับจิตใจและพฤติกรรมของมนุษย์ รวมไปถึงความรู้สึกและอารมณ์ต่างๆ
คงไม่มีใครที่จะปฏิเสธได้ว่าจิตวิทยาเป็นสาขาสำคัญยิ่งของศตวรรษที่ 21 เพราะสภาพเศรษฐกิจตลอดจนชีวิตความเป็นอยู่ทั้งจากการศึกษาและการทำงานได้เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ความเครียดของเราเพิ่มขึ้นทุกวัน
ดังนั้นผมเชื่อว่าหลายคนน่าจะหลายเรียนรู้เกี่ยวกับจิตวิทยาบ้าง เพื่อเพิ่มทักษะในการควบคุมอารมณ์ ดูแลสภาพจิตใจของเราให้อยู่ในจุดที่เหมาะสม ไม่ดำดิ่งลงไปในความเครียดในชีวิตประจำวัน และประโยชน์ส่วนบุคคลอื่นๆ มากมาย
ในโพสนี้ผมจึงจะมาแนะนำคอร์สเรียนออนไลน์คุณภาพเยี่ยมที่จะสอนพื้นฐานความรู้เกี่ยวกับจิตวิทยาที่คุณนำไปประยุกต์ใช้ต่อไปได้
อย่างไรก็ดีไม่ใช่ว่าคุณเรียนคอร์สเหล่านี้จบแล้วคุณจะทำงานเป็นนักจิตวิทยา หรือจิตแพทย์ได้ ในกรณีนั้นคุณจะต้องเข้าศึกษาโดยตรงในมหาวิทยาลัย และสอบผ่านใบรับรองอย่างถูกต้องตามกฎหมาย คุณไม่สามารถไปทำงานได้ทั้งๆ ที่เรียนแค่คอร์สออนไลน์เหล่านี้ครับ
เราไปดูกันดีกว่าคอร์สที่น่าสนใจมีอะไรบ้าง
แพลตฟอร์มสำหรับเรียนรู้จิตวิทยาออนไลน์ในชีวิตประจำวัน
คอร์สเรียนจิตวิทยาที่ผมจะแนะนำส่วนมากแล้วจะอยู่ในแพลตฟอร์มของ Coursera, edX และ Udemy ถ้าใครไม่เคยเรียนกับแพลตฟอร์มเหล่านี้มาก่อน ผมแนะนำให้อ่านบทความแพลตฟอร์มเรียนออนไลน์ของผมก่อนครับ
สำหรับคอร์สไหนก็ตามที่เป็นของ Udemy คุณควรจะซื้อในช่วงลดราคาเท่านั้น เพราะคอร์สต่างๆ จะลดราคามากถึง 90% ทำให้เหลือเพียงไม่กี่ร้อยบาทเท่านั้น ถ้าสมมติว่าเปิดลิงค์เข้าไปแล้วคอร์สไม่ลดราคา ผมแนะนำให้รอ 2-5 วันครับ
1. Introduction to Psychology
คอร์สบน Coursera ของ Yale University มหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกที่สังกัดกลุ่ม Ivy League โดยตัวคอร์สจะเน้นไปที่การเรียนรู้พื้นฐานของวิชาจิตวิทยาตั้งแต่ความฝัน ความกลัว ไปจนถึงสาเหตุและโรคทางด้านจิตวิทยาต่างๆ ในการเรียนไม่ต้องมีพื้นฐานใดๆ มาก่อนครับ เพราะตัวคอร์สสร้างมาสำหรับบุคคลทั่วไป
สิ่งที่คุณจะได้เรียนในคอร์สนี้ได้แก่
- พื้นฐานจิตวิทยา – จิตวิทยากับร่างกายมนุษย์, ทฤษฎีหลักทางด้านนี้อย่างทฤษฎี Psychodynamic ของ Freud และทฤษฎีพฤติกรรมของ Skinner
- พัฒนาการและภาษา – คุณจะได้เข้าใจว่าเด็กมีความรู้สึกนึกคิดอย่างไร ตลอดจนโครงสร้างของภาษาตั้งแต่ต้นกำเนิด และความสัมพันธ์ระหว่างภาษาและความคิดความรู้สึก
- ความรู้ความเข้าใจ (Cognition) – คุณจะทราบว่ามนุษย์เราเรียนรู้สิ่งที่อยู่รอบตัวเองอย่างไร สมาธิมีกระบวนการอย่างไร ไปจนถึงเราเก็บประสบการณ์ไว้ในความทรงจำอย่างไร
- สังคม – ในส่วนนี้คุณจะได้เรียนถึงอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับตัวของเราเอง และผู้อื่น นอกจากนี้จะได้ทราบถึงการอยู่ร่วมเป็นกลุ่มของมนุษย์อีกด้วย
- ความแตกต่างทางด้านนิสัยและสติปัญญา – คุณจะได้ทราบว่ามีปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลให้มนุษย์แต่ละคนมีนิสัย สติปัญญา รวมไปถึงพฤติกรรมที่แตกต่างกัน นอกจากนี้คุณจะได้เรียนรู้โรคต่างๆ ทางด้านจิตเวช รวมไปถึงวิธีการรักษาเบื้องต้นอีกด้วย
- ความสุข – ส่วนสุดท้ายที่คุณจะได้เข้าใจว่านักจิตวิทยาวัด “ความสุข” อย่างไร และมีปัจจัยใดบ้างที่นำพาไปสู่ชีวิตที่มีความสุข
คอร์สนี้จะใช้เวลาเรียนทั้งหมด 15 ชั่วโมง และสามารถลงทะเบียนเพื่อเรียนฟรีได้ทั้งหมด อย่างไรก็ดีถ้าคุณอยากได้รับการตรวจแบบทดสอบ และเมื่อเรียนจบแล้วจะได้ประกาศนียบัตร คุณจะต้องซื้อคอร์สเต็มให้ราคา $49 หรือประมาณ 1,470 บาทครับ
2. Social Psychology
คอร์สเรียนออนไลน์ใน Coursera ของ Wesleyan University จากประเทศสหรัฐอเมริกา โดยคอร์สนี้จะเจาะลึกในส่วนของจิตวิทยาสังคมอย่างเต็มเหนี่ยว
ยกตัวอย่างเช่นผู้สอนจะอธิบายว่าความเกลียด ความขัดแย้งเกิดขึ้นได้อย่างไร รวมไปถึงการตัดสินใจ การโน้มน้าว และการเข้าใจวิธีอยู่ร่วมกันเป็นสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ โดยรวมแล้วจึงเป็นคอร์สทางจิตวิทยาที่น่าสนใจอย่างมากเลยครับ
คุณควรจะใช้เวลาเรียนทั้งหมด 38 ชั่วโมงในคอร์สนี้ โดยตัวคอร์สจะประกอบด้วยเนื้อหาต่อไปนี้
- อธิบายถึงจิตวิทยาสังคมโดยคร่าว รวมไปถึงจิตวิทยาของการรับรู้ความเป็นจริงรอบตัวเรา นอกจากนี้คุณจะได้ลองสัมผัสถึงความรวดเร็วในการตัดสินผู้อื่นของสังคมด้วย
- อธิบายถึงศาสตร์ของการนำเสนอตนเอง รวมไปถึงการโน้มน้าวที่มีประสิทธิภาพ
- เจาะลึกในส่วนของอำนาจและการปฏิบัติตาม การใช้แรงกดดันทางสังคม รวมไปถึงด้านลบของการอยู่รวมเป็นกลุ่ม
- อธิบายอย่างละเอียดในส่วนของพฤติกรรมหมู่ โดยเฉพาะประเด็นสำคัญอย่างเรื่องอคติ และการแปลกแยก หรือแม้กระทั่งการเหยียดบุคคลใดบุคคลหนึ่ง
- เรียนรู้เกี่ยวกับการรับรู้ประเด็นเรื่องชาติพันธุ์
- อธิบายถึงปัจจัยทางด้านจิตวิทยาที่เกี่ยวข้องกับ การช่วยเหลือ การทำร้าย นอกจากนี้คุณจะเข้าใจถึงเทคนิคที่นำมาซึ่งความสงบสุขอย่างยั่งยืน
- อธิบายถึงการเห็นอกเห็นใจกัน ปัจจัยที่นำมาซึ่งความสุข รวมไปถึงงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความรักและความสัมพันธ์
ตัวคอร์สนี้ละเอียดมาก และเน้นไปที่จิตวิทยาสังคม ซึ่งเป็นสิ่งที่เราสามารถใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างสมบูรณ์ เราจะเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ในการอยู่ร่วมเป็นกลุ่ม
ผมมองว่าเป็นคอร์สออนไลน์ที่ดีอย่างมากสำหรับผู้สนใจทางด้านจิตวิทยาทุกคน หรืออาจจะเรียกได้ว่าพลาดไม่ได้เลยจะดีกว่าครับ
หลังจากลงทะเบียนเรียน คุณสามารถเรียนคอร์สนี้ฟรีได้ตลอดคอร์ส แต่ถ้าอยากจะได้ประกาศนียบัตรและการตรวจการบ้าน คุณจะต้องซื้อคอร์สเต็มในราคา $49 หรือ 1,470 บาทครับ
3. Foundations of Positive Psychology Specialization
หลักสูตรออนไลน์ของ University of Pennsylvania ที่จะเจาะลึกในส่วนของจิตวิทยาเชิงบวกโดยตรง โดยคุณจะได้เรียนรู้ทั้งด้านทฤษฎีและการปฏิบัติที่ช่วยให้บุคคลทั่วไปและองค์กรประสบความสำเร็จครับ
คอร์สนี้เป็นคอร์สระดับเบื้องต้น คุณไม่จำเป็นต้องมีทักษะใดๆ มาก่อนครับ
ภายในหลักสูตรประกอบด้วยคอร์สทั้งหมด 5 คอร์สได้แก่
1. Positive Psychology: Martin E. P. Seligman’s Visionary Science – คอร์สแรกคุณจะได้เรียนพื้นฐานของจิตวิทยาเชิงบวกกับ Martin Seligman ผู้ที่ได้ชื่อว่าเป็นบิดาของจิตวิทยาเชิงบวก คุณจะได้เข้าใจว่าความสุข ความสำเร็จมีที่มาอย่างไร รวมไปถึงทักษะเชิงบวกต่างๆ ที่สามารถถ่ายทอดให้กันและกันได้
2. Applications and Interventions – คอร์สที่สองจะนำเสนอการประยุกต์ใช้จิตวิทยาเชิงบวกที่จะนำมาซึ่งสุขภาพจิตที่ดีของตัวเอง รวมถึงวิธีการใช้เครื่องมือต่างๆ การวัดระดับของจิตวิทยาเชิงบวกในระดับทั่วไป หรือว่าในระดับผู้เชี่ยวชาญ
3. Character, Grit and Research Methods – คอร์สที่สามที่จะแนะนำวิธีการทำ research เข้ามาใช้กับจิตวิทยาเชิงบวก เพื่อให้คุณเข้าใจว่าวิธีการต่างๆ นั้นมีข้อดีข้อเสียอย่างไรบ้าง และควรจะตีความผลการสำรวจอย่างไร
4. Resilience Skills – คอร์สนี้จะสอนกลยุทธ์ต่างๆ ที่ช่วยในการลดความเครียดความกังวล เพิ่มความคิดและอารมณ์ในแง่บวก และเจาะลึกในส่วนของการมองโลกในแง่ดีอย่างละเอียด
5. Project – สำหรับคอร์สสุดท้ายจะเป็น Project ที่ผู้สอนจะให้คุณทำโปรเจคที่คุณจะได้ประยุกต์ใช้ความรู้ที่คุณได้เรียนไปจากทั้ง 4 คอร์สก่อนหน้าครับ
โดยรวมแล้วผมมองว่าเป็นหลักสูตรที่น่าสนใจอย่างยิ่ง โดยเฉพาะสำหรับใครที่สนใจจะเรียนรู้ถึงความหมายของจิตวิทยาเชิงบวก รวมถึงวิธีการจัดการอารมณ์ และการพัฒนาตนเองภายใต้แนวคิดแง่บวก
ตัวคอร์สอาจจะเบนไปทางด้านวิชาการมากหน่อย แต่คุณจะได้ลองทำโปรเจคที่ช่วยคุณเข้าใจสิ่งเหล่านี้อย่างลึกซึ้ง และนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้เป็นอย่างดีครับ
การเรียนให้จบหลักสูตรจะใช้เวลาประมาณ 5 เดือน (ถ้าคุณใช้เวลา 4 ชั่วโมงต่อสัปดาห์) ซึ่งคุณจะสามารถเรียนเนื้อหาทั้งหมดในหลักสูตรนี้ได้ฟรี แต่ถ้าอยากได้รับการตรวจการบ้านและ project ตลอดจนประกาศนียบัตรให้เราตอนเรียนจบ คุณจะต้องจ่าย $79 หรือ 2,370 บาทต่อเดือนครับ
Coursera Plus
ถ้าใครสนใจคอร์สเรียนจิตวิทยาออนไลน์บน Coursera มากกว่า 1 คอร์ส ผมแนะนำให้สมัคร Coursera Plus เป็นรายปีครับ เพราะคุ้มค่ากว่ามาก
คุณจะเรียนทุกคอร์สและหลักสูตรบนแพลตฟอร์มกว่า 3,000 คอร์สในราคาแค่ $33.25 หรือประมาณ 1,000 บาทต่อเดือนเท่านั้นเอง ซึ่งไม่จำกัดแค่จิตวิทยาครับ คุณยังสามารถเรียนคอร์สเรียนเป็นเจ้าของกิจการ, ทักษะการพัฒนาตนเองเพื่อเป็นผู้นำ, หรือการต่อรอง รวมไปถึงการทำ Market Research และอื่นๆ อีกมากเลยครับ
4. Introduction to Developmental Psychology
สำหรับคอร์สนี้เป็นคอร์สบน edX ของ University of Queensland จากประเทศออสเตรเลีย ตัวคอร์สจะต่างจากคอร์สอื่นคือจะเน้นไปที่พัฒนาการทางด้านจิตวิทยาของเด็ก ซึ่งจะมองเป็นพิเศษสำหรับผู้ปกครองที่เพิ่งจะมีทารกตัวน้อย และอยากให้ลูกของคุณเติบโตขึ้นอย่างมีสุขภาพจิตที่ดีครับ
สิ่งที่คุณจะได้เรียนในคอร์สนี้ประกอบด้วย
- เด็กทารกรับรู้สิ่งรอบตัวอย่างไร
- ความสำคัญของความใกล้ชิดและสังคม (ทางด้านจิตวิทยา)
- ทฤษฎีพัฒนาการของเด็ก
- ระดับการพัฒนาทางด้านสติปัญญา สังคม การใช้ภาษา และเรื่องจริยธรรม
- การพัฒนาในแต่ละช่วงวัย ตั้งแต่วัยเด็ก วัยรุ่น ไปจนถึงวัยผู้ใหญ่
ในการเรียนคอร์สนี้คุณจะได้เรียนกับคณาจารย์หลายคนที่จะสลับผลัดกันมาให้ความรู้อย่างเป็นระบบ ซึ่งคอร์สเรียนออนไลน์นี้จะเรียนได้ฟรีเป็นเวลา 8 สัปดาห์ครับ (ซึ่งจะครอบคลุมช่วงเวลาที่แนะนำในการเรียนจบพอดี)
แต่คุณถ้าอยากจะเก็บไว้เรียนตลอดไป เข้าถึงแบบฝึกหัด การประเมินผล และประกาศนียบัตรจะต้องเสียค่าใช้จ่าย $99 หรือประมาณ 2,970 บาทในการซื้อคอร์สนี้ครับ
5. The Science of Happiness at Work
หลักสูตรออนไลน์บน edX ของ UC Berkeley หนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศสหรัฐอเมริกาที่จะเน้นที่การพัฒนาความสุขในการทำงานทั้งในระดับรายบุคคลและระดับองค์กร
ตัวคอร์สจะเหมาะกับเหล่าผู้บริหารที่ต้องการจะปรับเปลี่ยนบรรยากาศการทำงานบริษัท ซึ่งจะทำให้เหล่าพนักงานมีความเครียดน้อยลง และทำงานด้วยความสุขมากขึ้น
สิ่งที่คุณจะได้เรียนในหลักสูตรประกอบด้วยคอร์สเรียนออนไลน์ทั้งหมด 3 คอร์สด้วยกัน โดยจะประกอบด้วย
1. The Foundations of Happiness at Work – คอร์สแรกจะอธิบายถึงรากฐานของความสุขในสถานที่ทำงาน คุณจะได้เข้าใจและทราบว่าทำไมความสุขในการทำงานถึงเป็นสิ่งสำคัญ และจะมีวิธีการหรือกลยุทธ์อย่างไรในการเพิ่มสิ่งเหล่านี้อย่างละเอียด
2. Mindfulness and Resilience to Stress at Work – คอร์สที่สองจะช่วยคุณเรียนรู้ถึงกลยุทธ์ต่างๆ ที่ช่วยจัดการความเครียด ลดปัญหา Burnout และเพิ่มสมาธิในการทำงานให้กับตัวคุณและเหล่าพนักงานในองค์กร โดยกลยุทธ์เหล่านี้จะอ้างอิงจากงานวิจัยที่ตรงตามหลักวิทยาศาสตร์ทุกประการ
3. Empathy and Emotional Intelligence at Work – คอร์สสุดท้ายจะแนะนำวิธีการสร้างความเห็นอกเห็นใจในที่ทำงาน รวมไปถึงการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจ ซึ่งจะนำมาซึ่งการทำงานที่มีประสิทธิภาพอันเปี่ยมไปด้วยความสุขอย่างยั่งยืน
เช่นเดียวกับหลักสูตรส่วนใหญ่บน edX นั่นคือคุณจะเรียนเนื้อหาที่อยู่ในแพลตฟอร์มออนไลน์ฟรี (ในเวลาจำกัด) แต่ถ้าอยากเก็บไว้เรียนยาวๆ และมีการประเมินผลอย่างครบถ้วน ตลอดจนประกาศนียบัตร คุณจะต้องจ่ายค่าเรียนเป็นเงิน $537 หรือประมาณ 16,110 บาทครับ
ส่วนการเรียนให้จบหลักสูตรจะใช้เวลาประมาณ 3 เดือนครับ
6. Diploma in Modern Applied Psychology (DMAP.)
สำหรับใครที่อยากจะเรียนจิตวิทยาประยุกต์แบบครบถ้วนจบทุกกระบวนความภายในคอร์สเดียว ทางเลือกที่ดีที่สุดน่าจะเป็นคอร์สของ Kain Ramsey บน Udemy ครับ ผู้สอนท่านนี้มีประสบการณ์การสอนและบรรยายในส่วนของสุขภาพจิต และจิตวิทยาประยุกต์มานานกว่า 20 ปีด้วยกัน ดังนั้นเขาจึงมีความรู้เกี่ยวกับจิตวิทยาอย่างเต็มเปี่ยม ซึ่งเขาพร้อมแล้วที่จะถ่ายทอดให้กับคุณครับ
ภายในคอร์สจะเป็นรูปแบบวิดีโอที่ยาวมากถึง 50.5 ชั่วโมง และครอบคลุมทุกหมวดหมู่ของจิตวิทยาประยุกต์ โดยสิ่งที่คุณจะได้เรียนมีดังต่อไปนี้
- พื้นฐานของจิตวิทยาประยุกต์ยุคใหม่
- ศาสตร์ของพฤติกรรม
- การวิเคราะห์ทางด้านจิตวิทยา (อย่างเช่นทฤษฎี ID, Ego, Superego ของ Freud)
- ศาสตร์ของการพัฒนาการทางด้านจิตวิทยา (การพัฒนาทางด้านจริยธรรม สติปัญญา ฯลฯ)
- ความรู้ความเข้าใจสิ่งต่างๆของมนุษย์
- ทฤษฎีความเป็นมนุษย์
- จิตวิทยาสังคม และผลกระทบ
ในแต่ละส่วนของคอร์สนั้น คุณจะได้เรียนทฤษฎีทางด้านจิตวิทยาอย่างหนักหน่วง เรียกได้ว่ามีมากมายหลายสิบทฤษฎีเลยก็ว่าได้ ซึ่งทางผู้สอนจะอธิบายแต่ละส่วนอย่างละเอียด เพื่อให้คุณเข้าใจ และสามารถนำไปเป็นความรู้เพื่อใช้ในชีวิตประจำวันต่อไปครับ
สำเนียงของครูผู้สอนฟังไม่ยากเลยครับ คุณสามารถเข้าใจได้อย่างแน่นอน
คอร์สนี้ได้คะแนนรีวิวไป 4.5/5.0 จากนักเรียนมากกว่า 19,700 คน
