ทักษะการเจรจาต่อรอง (negotiation skills) เป็นทักษะสำคัญสำหรับทุกๆ คน ไม่เฉพาะแต่นักธุรกิจเท่านั้น พนักงานทั่วไปต้องเจรจาต่อรองเงินเดือนกับบริษัท หรือถ้าคุณเป็นฝ่ายขาย คุณต้องต่อรองธุรกิจกับลูกค้าให้บริษัทได้ประโยชน์มากที่สุด
ในศตวรรษที่ 21 เศรษฐกิจยุคใหม่ยังคงต้องการบุคคลที่มีทักษะการเจรจาต่อรองที่เก่งกาจ อย่างในสหรัฐอเมริกา งานที่ต้องการทักษะดังกล่าวเพิ่มมากขึ้นถึง 43% ในปี ค.ศ.2019 เลยทีเดียว และอาจจะทวีความสำคัญยิ่งขึ้นด้วยซ้ำไป
ทั้งนี้ทักษะการโน้มน้าวผู้คนไม่ใช่เป็นสิ่งที่มีอยู่กับมนุษย์ทุกคนตั้งแต่เกิดเสมอไป บางคนอาจจะต่อรองเก่งโดยธรรมชาติ แต่อีกหลายคนไม่ได้เป็นเช่นนั้น อย่างไรก็ดีทุกวันนี้คุณสามารถเรียนทักษะที่สำคัญนี้ได้จากการฝึกอบรม ไม่ว่าจะที่สถาบันหรือว่าเรียนผ่านทางออนไลน์
อย่างไรก็ดีในยุค social distancing การเรียนทักษะการเจรจาต่อรองหรือ negotiation skills ทางออนไลน์จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจขึ้นมาอย่างมาก ซึ่งในโพสนี้ผมจะแนะนำคอร์สและหลักสูตรออนไลน์ที่สอนการเจรจาต่อรองอย่างมีประสิทธิภาพให้กับทุกๆ ท่านครับ
เราไปเริ่มต้นกันเลยดีกว่า
1. MasterClass
MasterClass เป็นแพลตฟอร์มการเรียนออนไลน์ที่สร้างขึ้นมาเพื่อให้คุณได้เรียนกับ “ที่สุด” ของวงการใดๆ ก็ตาม ซึ่งคอร์ส Art of Negotiation ของแพลตฟอร์มแห่งนี้จะให้คุณได้เรียนการเจรจาต่อรองกับ Chris Voss นักธุรกิจและนักเขียนชื่อดัง ผู้ที่เคยทำงานเป็นนักเจรจาต่อรองตัวประกัน (hostage negotiator) ของ FBI มาก่อน ดังนั้นเชื่อได้เลยว่าคุณจะได้เรียนกับมือฉมังของวงการอย่างแน่นอน
Chris Voss จะสอนคุณในสิ่งต่อไปนี้
- วิธีการสื่อสารและหลักการเจรจาต่อรองที่มีประสิทธิภาพ
- วิธีการทำความเข้าใจ body language
- การเจรจาต่อรองในเคสต่างๆ ที่นำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้เช่นเทคนิคในการต่อรองเงินเดือน
- เทคนิคลับเฉพาะอื่นๆ เช่นการทำความเข้าใจข้อขัดแย้ง รวมไปถึงความรู้ความเข้าใจในอารมณ์และความคิดของฝั่งตรงข้าม
ด้วยรวมถือว่าเป็นคอร์สนี้ถือเป็นคอร์สที่อธิบายการเจรจาต่อรองแบบเบื้องต้นที่ดีอย่างยิ่ง และใช้ในการเจรจาต่อรองได้ในหลายสถานการณ์ โดยเฉพาะในการทำงาน ถ้าคุณสนใจที่จะพัฒนาทักษะในการเจรจาต่อรอง แต่ยังไม่ยังอยากลงลึกมาก คอร์สนี้ถือว่าเหมาะสมกับคุณเลยทีเดียวครับ
ในการเรียนกับ MasterClass คุณจะต้องสมัครสมาชิก ในราคา $180 ต่อปี (แต่คุณสามารถแชร์กับเพื่อนได้ 1 คน) แต่นอกจากคอร์สนี้แล้ว คุณยังสามารถเรียนคอร์สอื่นๆ ได้ด้วย เช่นคอร์สทำอาหารของ Gordon Ramsey เป็นต้นครับ อย่างไรก็ดีถ้าคุณต้องการคอร์สนี้เพียงแค่คอร์สเดียว คุณสามารถซื้อได้ในราคา $90
คอร์สและหลักสูตรการเจรจาต่อรองบน Coursera
Coursera เป็นแพลตฟอร์มเรียนออนไลน์ที่หลายคนน่าจะรู้จักกันมาบ้างแล้ว คอร์สและหลักสูตรที่มีให้เรียนมีหลากหลายมาก ซึ่งรวมไปถึงคอร์สการเจรจาต่อรองด้วยครับ คอร์สที่ผมมองว่าน่าสนใจได้แก่
2. Introduction to Negotiation: A Strategic Playbook for Becoming a Principled and Persuasive Negotiator
คอร์สนี้จัดทำโดย Yale University หนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำของโลกและมหาวิทยาลัยในกลุ่ม Ivy League ของประเทศสหรัฐอเมริกา ตัวคอร์สจะเน้นไปที่การพัฒนาทักษะการเจรจาต่อรองและการสร้างประเด็นเพื่อโน้มน้าวความคิดเห็นหรือแม้กระทั่งการตัดสินใจของผู้อื่นให้คล้อยตามคุณ
สิ่งที่คุณจะได้เรียนในคอร์สประกอบด้วย
- ทฤษฎี “Pie” ของการเจรจาต่อรองที่มีประสิทธิภาพ
- การประยุกต์ใช้ทฤษฎี “Pie” กับการเจรจาต่อรองในสถานการณ์จริงรูปแบบต่างๆ (ในส่วนนี้คุณจะได้เรียนผ่าน Case Study ต่างๆ)
- เทคนิคเสริมที่ช่วยในการเจรจาต่อรอง อย่างเช่นการใช้ Game Theory หรือวิธีการเจรจาต่อรองให้เกิดความสำเร็จผ่านทาง email
โดยรวมแล้วคุณจะได้เข้าใจหลักการและการประยุกต์ใช้เทคนิคต่างๆ ในการเจรจาต่อรองอย่างละเอียด ซึ่งคุณจะต้องใช้เวลาเรียนให้จบนานถึง 31 ชั่วโมงทีเดียว เมื่อคุณเรียนจบแล้ว คุณจะพร้อมสำหรับการเจรจาทุกประเภทในการทำงานเลยครับ
คอร์สนี้เรียนได้ฟรี แต่ถ้าอยากจะได้ feedback สำหรับการบ้าน และใบ Certificate ผมแนะนำให้ซื้อคอร์สในราคา $49 ครับ
3. Successful Negotiation: Essential Strategies and Skills
อีกคอร์สบน Coursera ที่แนะนำกลยุทธ์และทักษะการเจรจาต่อรองที่เหมาะสมซึ่งจะนำมาซึ่งความสำเร็จของผู้ปฏิบัติงาน ตัวคอร์สสอนโดย University of Michigan อีกหนึ่งมหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศสหรัฐอเมริกาครับ
ภายในคอร์สคุณจะได้เรียนเนื้อหาดังต่อไปนี้
- แนะนำการเจรจาต่อรองเบื้องต้น
- การเตรียมและวางแผนกลยุทธ์ในการเจรจาต่อรอง รวมไปถึงการวิเคราะห์ประเด็นที่ซับซ้อนอย่างเช่นเรื่องวัฒนธรรม จริยธรรม
- การใช้เครื่องมือทางจิตวิทยาต่างๆ เพื่อเพิ่มความสำเร็จในการเจรจาต่อรอง
- การต่อรองสัญญาทางธุรกิจ
- การเจรจาเพื่อคลี่คลายข้อขัดแย้งและการไกล่เกลี่ย
โดยรวมแล้วเนื้อหาของคอร์สนี้จะเน้นไปที่เทคนิคและหลักการมากกว่าคอร์สแรกที่จะเน้นไปที่ Case Study ซึ่งจัดว่าน่าสนใจไปอีกแบบนึงเลยครับ คุณสามารถเรียนจบเนื้อหาได้โดยใช้เวลาประมาณ 17 ชั่วโมง คุณสามารถเรียนได้ฟรีเช่นเดิม แต่ถ้าต้องการเรียนแบบได้ feedback และได้ Certificate ด้วย คุณต้องซื้อคอร์สในราคา $49 ครับ
4. Negotiation, Mediation and Conflict Resolution Specialization
สำหรับใครที่อยากเรียนแบบสมบูรณ์ ผมแนะนำให้เรียนหลักสูตรการเจรจาต่อรองนี้ใน Coursera เลยครับ ตัวหลักสูตรจัดทำโดย Essec Business School วิทยาลัยธุรกิจจากประเทศฝรั่งเศสครับ
ภายในหลักสูตรจะประกอบด้วยคอร์สย่อย 4 คอร์สด้วยกันได้แก่
- Negotiation Fundamentals – คอร์สย่อยแรกที่จะบรรยายถึงพื้นฐานและหลักการเจรจาและต่อรองอย่างมีประสิทธิภาพ รวมไปถึงเครื่องมือต่างๆ ที่นักเจรจาต่อรองใช้ในชีวิตจริง
- International and Cross-Cultural Negotiation – คอร์สย่อยที่สองที่จะเน้นความสำคัญของธรรมเนียมและวัฒนธรรม ซึ่งส่งผลอย่างยิ่งต่อผลสำเร็จในการเจรจาต่อรอง
- Mediation and Conflict Resolution – คอร์สย่อยนี้จะเน้นไปที่การไกล่เกลี่ย และคลี่คลายข้อขัดแย้งต่างๆ ระหว่างคู่กรณี
- Capstone – ปิดท้ายหลักสูตรนี้ด้วยโปรเจคที่ให้ผู้เข้าเรียนประยุกต์ใช้เทคนิคต่างๆ ที่ได้เรียนไปจากคอร์สทั้งสามก่อนหน้า
โดยรวมแล้วหลักสูตรนี้ถือว่าเป็นการอบรมทางออนไลน์ที่สมบูรณ์แบบครับ และครอบคลุมทุกประเด็นจริงๆ ตัวคอร์สมีค่าเรียนอยู่ที่ $49 หรือประมาณ 1,470 บาทต่อเดือน โดยคุณจะใช้เวลาเรียนทั้งหมด 5 เดือนครับ
Coursera Plus
สำหรับใครที่สนใจคอร์สหรือหลักสูตรบน Coursera มากกว่า 1 คอร์ส ผมแนะนำให้สมัคร Coursera Plus ครับ เพราะจะเรียนได้ทุกคอร์สบนแพลตฟอร์มแบบ Full Experience รวมแล้วกว่า 3,000 คอร์สด้วยกัน และไม่ต้องเสียรายเดือนอะไรเพิ่มอีกแล้ว นอกจากการเจรจาต่อรองแล้ว คุณยังสามารถเรียนคอร์สสอนการเป็นผู้นำ (Leadership Skills), การทำ Market Research หรือแม้กระทั่ง Machine Learning ครับ
นอกจากนี้ราคาค่าเรียนยังถูกกว่าสมัครรายหลักสูตรอีกด้วย เพราะเฉลี่ยแล้วอยู่ที่ $33.25 หรือประมาณ 1,000 บาทต่อเดือน ขณะที่จ่ายรายหลักสูตรจะอยู่ที่ $39-$79 ต่อเดือนครับ
หลักสูตรระดับสูง
ลำดับถัดไปจะเป็นคอร์สและหลักสูตรที่สอนการเจรจาต่อรอง (Negotiation Skills) ระดับสูง การเรียนจะใช้เวลานาน ซับซ้อน แต่คุณจะได้รับการอบรมจากคณาจารย์ชั้นเลิศจากมหาวิทยาลัยระดับสุดยอด ซึ่งรายละเอียดต่างๆ จะมากกว่าการเรียนกับ Coursera ครับ
5. Yale School of Management
Yale University มหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศสหรัฐอเมริกาได้จัดทำหลักสูตรชั้นยอดเกี่ยวกับการต่อรองอย่างครบถ้วนตามรูปแบบของ Business School คอร์สนี้จะใช้เวลาเรียน 6 สัปดาห์เท่านั้น และผู้เรียนถูกคาดหวังว่าจะใช้เวลาเรียน 6-8 ชั่วโมงต่อสัปดาห์
สิ่งที่คอร์สนี้จะสอนคือแทคติกต่างๆ ที่คุณสามารถใช้เพื่อให้การต่อรองของคุณมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยเฉพาะทักษะในการวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่อาจจะช่วยให้การต่อรองสำเร็จลุล่วง นอกจากนี้คุณจะยังได้เรียนรู้ด้วยว่าเมื่อใดควรหรือไม่ควรที่จะต่อรองด้วยครับ
ค่าใช้จ่ายจะอยู่ที่ $2800 ครับ แม้ว่าราคาจะสูงมาก แต่คุณจะเรียนในรูปแบบที่เหมือนกับที่มหาวิทยาลัยทุกประการไม่ว่าจะเป็น Weekly Forum, Discussion Group และอื่นๆ อีกมากมายที่จะเปิดโอกาสให้คุณได้สร้าง Network กับบุคลากรต่างๆ ทั่วโลกครับ
6. MIT Management Executive Education
MIT Management Executive Education เป็นแพลตฟอร์มการเรียนทักษะการบริหารแบบออนไลน์ของสถาบันชั้นนำของโลกอย่าง MIT (Massachusetts Institute of Technology) ทางแพลตฟอร์มได้มีคอร์สออนไลน์ที่เรียกว่า “Mastering Negotiation and Influence” ให้กับผู้สนใจได้เรียน
ในการเรียนจะเป็นแบบออนไลน์ทั้งหมด และจะใช้เวลาเรียนประมาณ 10 สัปดาห์ โดยคุณควรจะใช้เวลาในการเรียน 4-6 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ครับ
จุดเด่นของคอร์สนี้คือ MIT จะใช้การเรียนที่อิงกับเทคโนโลยีวิทยาศาสตร์และงานวิจัยต่างๆ อย่างมาก ทั้งนี้ก็เพื่อช่วยพัฒนาทักษะการต่อรองของคุณ คุณจะได้ทำสิ่งเหล่านี้
- ดู lecture ทั้งหมด 83 วีดิโอ
- เข้า Discussion group ทั้งหมด 12 ครั้ง
- ลองต่อรองจริง 9 ครั้ง
- Peer Review 2 ครั้ง
สิ่งที่เปรียบเสมือนไฮไลท์ของคอร์สนี้คือ ระหว่างที่คุณต่อรองจริงๆ ทางออนไลน์ AI ชื่อ iMotions Affectiva ซึ่งเป็นเทคโนโลยีวิเคราะห์ใบหน้าและอารมณ์ที่ล้ำสมัยที่สุดของ MIT จะช่วยวิเคราะห์ท่าทางของคุณว่าเหมาะสมหรือไม่อย่างไร ทำให้คุณสามารถแก้ไขข้อผิดพลาดให้ดียิ่งขึ้นครับ
หลังจากที่คุณจบการศึกษาทั้งหมด 10 สัปดาห์แล้ว คุณจะได้รับประกาศนียบัตรจาก MIT Sloan School of Management ด้วยครับ
อย่างไรก็ดีคอร์สนี้ไม่ได้เรียนฟรี ค่าใช้จ่ายอยู่ที่ $3,000 ต่อคน แต่ถ้าคุณสมัครพร้อมกับเพื่อนร่วมงานหรือเป็นกลุ่ม คุณจะได้ลดค่าเรียน 20% ครับ
7. Harvard Business School Online
Harvard Business School Online เป็นแพลตฟอร์มการเรียนออนไลน์ของโรงเรียนธุรกิจชื่อดังของมหาวิทยาลัย Harvard ซึ่งแพลตฟอร์มนี้ได้มีคอร์สที่เรียกว่า “Negotiation Mastery” ครับ
คอร์สเรียนจะเป็นแบบออนไลน์ทั้งหมด ซึ่งคุณจะได้ฝึกทักษะการต่อรองจริง เช่นเดียวกับคอร์สของ MIT และยังมีโอกาสได้สร้าง connection กับเพื่อนจากทั่วโลกด้วย เพราะว่าคุณจะต้องพูดคุยกับพวกเขาระหว่างการเรียน คุณสามารถดูวิธีการเรียนได้ที่นี่
ลักษณะของคอร์สของ Harvard จะเป็นลักษณะ case-based หรือว่าสอนตามสถานการณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการต่อรองทางธุรกิจ การทำสัญญาซื้อขาย หรือแม้กระทั่งการต่อรองเงินเดือนกับบริษัทครับ ผู้เรียนจึงสามารถนำไปใช้จริงได้อย่างง่ายดาย ทั้งนี้เมื่อคุณเรียนจบบทเรียนหนึ่ง อาจารย์ผู้สอนจะให้คุณต่อรองจริง และมอบ feedback ให้กับคุณครับ
ในการเรียนทั้งหมดจะใช้เวลา 8 สัปดาห์ โดยเฉลี่ยนักเรียนจะใช้เวลาประมาณ 3-4 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ ค่าเรียนตลอดทั้งคอร์สจะอยู่ที่ $1,600 ครับ
เรียนการเจรจาต่อรองที่ไหนดี?
ท้ายที่สุด เราก็มาถึงคำถามสุดท้าย นั่นคือเรียนคอร์สการต่อรองที่ไหนดี?
ก่อนอื่นผมต้องบอกไว้ก่อนว่า คอร์สต่างๆ ที่ผมแนะนำไปนั้นมีความแตกต่างกันมาก อย่างคอร์สของ MIT, Harvard และ Yale คุณจะได้เรียนการเจรจาต่อรองกับมืออาชีพโดยตรง ที่จะสอนคุณพร้อมกับเทคโนโลยีการศึกษาระดับโลก คอร์สจึงจะละเอียดมากและใช้เวลาเรียนหลายสิบชั่วโมง เมื่อเรียนจบแล้วคุณจะได้รับใบประกาศนียบัตรอีกด้วย
ส่วน MasterClass และ Coursera นั้นคุณจะได้เรียนกับ video และคุณจะต้องไปฝึกฝนในชีวิตการทำงานของคุณเอง การประเมินผลจะพอมีบ้าง แต่จะไม่ได้ละเอียดถี่ถ้วนเหมือนกับคอร์สระดับสูงที่มีราคาเหยียบแสนบาท แต่มีข้อดีคือราคาคอร์สถูกกว่ามากนั่นเอง
ดังนั้นผมจึงขอสรุปว่า
- ถ้าคุณไม่มีปัญหาเรื่องงบ หรือมีบริษัทที่ออกค่าใช้จ่ายส่วนนี้ให้ คุณควรพิจารณาเรียนการเจรจาต่อรองกับ MIT, Harvard หรือ Yale เพื่อให้ทักษะการต่อรองของคุณถูกพัฒนาขึ้นอย่างยอดเยี่ยมที่สุด
- แต่ถ้าคุณมีงบน้อย ต้องออกเงินเอง หรือว่าต้องการแค่สัมผัสอย่างคร่าวๆว่าการเจรจาต่อรองแบบมืออาชีพเป็นอย่างไร ผมแนะนำว่าเรียนกับ Masterclass, Coursera ก็น่าจะเพียงพอแล้วครับ
