ประวัติศาสตร์แดโจยอง (Dae Joyeong) ปฐมกษัตริย์แห่งบัลแฮ เขาเป็นใครมาจากไหนกันแน่?

แดโจยอง (Dae Joyeong) ปฐมกษัตริย์แห่งบัลแฮ เขาเป็นใครมาจากไหนกันแน่?

แดโจยอง (Dae Joyeong) หรือกษัตริย์โก (King Go) เป็นปฐมกษัตริย์แห่งอาณาจักรพัลแฮ (Balhae) อาณาจักรช่วงยุคกลางที่ปกครองดินแดนอันกว้างใหญ่ที่ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมดของแมนจูเรีย ซึ่งในปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของจีน รัสเซีย และเกาหลีเหนือ แต่ปัญหาสำคัญคือแทบไม่มีหลักฐานชั้นต้นหรือชั้นรองใดๆ หลงเหลือจากอาณาจักรที่ว่าเลยแม้แต่น้อย

การถกเถียงอย่างเผ็ดร้อนจึงดำเนินไประหว่างนักประวัติศาสตร์เกาหลี และนักประวัติศาสตร์ชาติอื่นๆ สาเหตุก็คือนักประวัติศาสตร์เกาหลีในปัจจุบันนับพัลแฮว่าเป็นอาณาจักรของชาวเกาหลี โดยสาเหตุหลักที่ใช้อ้างก็คือ แดโจยองเป็นชาวโกคูรยอพลัดถิ่น ดังนั้นเขาจึงเป็นบรรพบุรุษของชาวเกาหลีในปัจจุบัน และส่งผลให้บัลแฮเป็นอาณาจักรเกาหลีไปโดยปริยาย

จากมุมมองนี้ช่อง MBC ของเกาหลีจึงนำประวัติศาสตร์ตอนนี้มาสร้างเป็นซีรีส์เกาหลีย้อนยุคระดับตำนานความยาว 134 ตอนที่เล่าชีวิตของแดโจยองตั้งแต่ต้นจนจบ โดยเค้าโครงมาจากบันทึกประวัติศาสตร์ของจริง แต่ก็แต่งเติมอย่างหนักจนให้ภาพว่าแดโจยองเป็นคนเกาหลีแบบ 100% เลยทีเดียว

ถ้าถามว่าสนุกมั้ย ผมบอกเลยว่าสนุกมากๆ ครับ แต่ว่าจริงๆ แล้วแดโจยองเป็นชาวโกคูรยอจริงหรือ? หรือว่าเป็นการ claim เกินจริงของนักประวัติศาสตร์เกาหลีกันแน่

บัลแฮในช่วงปี ค.ศ.830 by KJS615, wikipedia, CC by SA 3.0

ประวัติของแดโจยอง

ข้อมูลของแดโจยองนั้นมีน้อยมาก พงศาวดารสายหลักอ้างว่าแดโจยองได้รวบรวมผู้คนที่บ้านแตกสาแหรกขาดจากการล่มสลายของอาณาจักรโกคูรยอในปี ค.ศ.668 ด้วยน้ำมือของราชวงศ์ถังของจีน หลังจากนั้นก็ต่อสู้กับกองทัพถังที่ยกมาโจมตี และได้ชัยชนะในที่สุด ต่อมาแดโจยองจึงได้ราชาภิเษกตนเองขึ้นเป็นกษัตริย์และสถาปนาบัลแฮขึ้นในปี ค.ศ.698

แต่ประวัติเหล่านี้มีปัญหาอยู่หลายอย่าง อย่างแรกเลยคือ แดโจยองเป็นชาวอะไรกันแน่?

นักประวัติศาสตร์เกาหลีอ้างข้อมูลจากหนังสือ Samguk Yusa หรือพงศาวดารยุคสามอาณาจักรของเกาหลีที่เขียนในช่วงศตวรรษที่ 13 ว่าแดโจยองเป็นแม่ทัพโกคูรยอ ดังนั้นบางคนจะประเมินว่าแดโจยองน่าจะมีเชื้อสายโกคูรยอ (และเกาหลี) ด้วย ซึ่งข้อมูลตรงนี้ในพงศาวดารฉบับนี้ได้อ้างอิงมาจากจดหมายเหตุของอาณาจักรชิลลาที่สูญหายไปแล้ว (ไม่ได้หลงเหลือมาถึงปัจจุบัน)

อย่างไรก็ดีเรื่องของเรื่องคือ พงศาวดาร Samguk Yusa ก็ได้ระบุด้วยเช่นกันว่าแดโจยองมีเชื้อสายโม่เหอ (มัลกัล) หรือพูดง่ายๆ คือไม่ใช่เกาหลี แต่เป็นบรรพบุรุษของชาวแมนจู (ซึ่งต่อมาได้สถาปนาราชวงศ์ชิงขึ้น) ซึ่งถ้าอ่านแบบนี้แล้ว เราอาจจะมองว่าพงศาวดารฉบับนี้ย้อนแย้งในตัวเอง

แต่จริงๆ แล้วไม่เป็นเช่นนั้น เพราะแดโจยองเป็นได้ทั้งแม่ทัพโกคูรยอ และเป็นชาวโม่เหอไปได้พร้อมๆ กัน สาเหตุก็คือโกคูรยอเป็นอาณาจักรที่มีชนชาติอันหลากหลายตั้งแต่จูมงก่อตั้งราชวงศ์ ดังนั้นถึงแม้ว่าจะไม่ได้เป็นเชื้อสายเกาหลี แต่สามารถเป็นแม่ทัพโกคูรยอได้อย่างแน่นอน

ส่วนหลักฐานฝ่ายจีนนั้นก็มีกล่าวถึงแดโจยองไว้ด้วยเช่นกัน อย่าง Old Book of Tang ได้กล่าวถึงแดโจยองว่า “渤海靺鞨大祚榮者,本高麗別種也

ส่วนหน้าของประโยคนั้นไม่มีปัญหาเพราะระบุอย่างชัดเจนว่า แดโจยองเป็นชาวโม่เหอ แต่ปัญหาอยู่ที่ประโยคหลังที่มีคำว่า “高麗別種” (เกาลี่เปี๋ยจ้ง) อยู่ด้วย ซึ่งคำว่า 高麗 หมายถึงโกคูรยอ ส่วน 別種 แปลว่าส่วนที่แยกออกมา

นักประวัติศาสตร์เกาหลีตีความว่าท่อนหลังแปลว่า “ส่วนหนึ่งของชาวโกคูรยอที่แยกออกมา” ส่วนนักประวัติศาสตร์จีนแปลโต้งๆ เลย นั่นคือแปลว่า “แยกออกมา (ไม่เกี่ยวข้อง?) กับโกคูรยอ”

ไม่ว่าจะตีความแบบใดก็ตามก็ไม่อาจจะหักล้างด้านหน้าของประโยคไปได้ นั่นคือพงศาวดารจีนให้ข้อมูลว่าแดโจยองไม่ได้มีเชื้อสายเกาหลี อย่างมากที่สุดเขาน่าจะมีความสัมพันธ์กับโกคูรยอทางใดทางหนึ่ง อย่างเช่นเคยรับใช้ราชสำนักโกคูรยอก่อนที่จะล่มสลายนั่นเอง

สรุปแล้วก็คือทุกอย่างยังเป็นปริศนา เราไม่รู้ว่าแดโจยองเป็นชาวอะไรกันแน่ แต่โดยส่วนตัวแล้วผมเอนเอียงไปทางนักประวัติศาสตร์จีนมากกว่า นั่นคือแดโจยองน่าจะไม่ใช่ชนเชื้อสายเกาหลีโดยกำเนิดนั่นเอง

ทฤษฎีอื่นที่น่าสนใจของบัลแฮ

นอกจากที่ผมได้อธิบายไปด้านบนแล้ว บัลแฮยังเป็นอาณาจักรที่มีความน่าสนใจกว่านั้น นั่นก็คือมีความเป็นไปได้ที่อาณาจักรของแดโจยองจะเป็นอาณาจักรแบบพหุเชื้อชาติ กล่าวคือชนชั้นสูงของอาณาจักรเป็นชาวโกคูรยอเชื้อสายเกาหลี ส่วนพลเมืองส่วนใหญ่ของอาณาจักรคือชาวโม่เหอ (เหมือนกับสมัยราชวงศ์หยวนที่ชาวมองโกลเป็นผู้ปกครอง ส่วนชาวจีนฮั่นเป็นผู้ใต้ปกครอง)

ข้อมูลเหล่านี้มาจากพงศาวดารถังที่ระบุว่าบัลแฮได้แบ่งพลเมืองออกเป็นสองส่วน นั่นคือชนชั้นผู้ปกครอง หรือชาวโกคูรยอ ส่วนผู้ถูกปกครองนั่นคือชาวโม่เหอ นอกจากนี้ฝั่งญี่ปุ่นเองก็ให้ข้อมูลไปทางเดียวกัน หนังสือ Ruijū Kokushi ได้ระบุว่าเมื่อบัลแฮได้รับการสถาปนาขึ้นมีหมู่บ้านมากมาย ซึ่งแต่ละแห่งเป็นของชนเผ่าโม่เหอ

ถ้าถามว่าเป็นไปได้หรือไม่ คำตอบก็คือเป็นไปได้เช่นกันถึงแม้ว่าแดโจยองจะเป็นชาวโม่เหอก็ตาม เพราะว่าแดโจยองสามารถอภิเษกสมรสกับชนชั้นสูงหรือแม้กระทั่งอดีตเจ้าหญิงโกคูรยอเพื่อสร้างความชอบธรรมในการปกครองดินแดนต่างๆ ที่เคยเป็นของโกคูรยอมาก่อน ซึ่งเป็นสิ่งที่กษัตริย์ในยุคนั้นทำกันโดยปกติ นอกจากนี้ชาวโกคูรยอก็เคยเป็นผู้ปกครองดินแดนตรงนี้มานานหลายร้อยปีอยู่แล้ว การที่จะให้ปกครองต่อไปก็ไม่ใช่สิ่งที่เป็นไปไม่ได้

อย่างไรก็ดีนักประวัติศาสตร์ฝั่งเกาหลีได้โต้แย้งอย่างหนัก และพยายามชี้ให้เห็นว่า ชาวโกคูรยอน่าจะเป็นพลเมืองส่วนใหญ่ของบัลแฮ ส่วนเผ่าอื่นๆ น่าจะเป็นชนส่วนน้อย โดยข้อมูลสนับสนุนของฝั่งนี้ก็ได้มาจากญี่ปุ่นเช่นเดียวกัน โดยได้บันทึกไว่ว่าทูตบัลแฮได้เคยระบุว่า บัลแฮได้กลับเข้าครอบครองดินแดนเก่าแก่ของโกคูรยอเรียบร้อยแล้ว และได้สืบสานขนบธรรมเนียมดั้งเดิมของพูยอ (Buyeo) สืบต่อมา ส่วนเอกสารการทูตโบราณของญี่ปุ่นก็ได้มองว่าบัลแฮเป็นรัฐที่สืบต่อจากโกคูรยอ ดังนั้นนักประวัติศาสตร์เกาหลีจึงมองว่าอาณาจักรบัลแฮน่าจะเป็นอาณาจักรเกาหลีนั่นเอง

แต่หลักฐานนี้ก็ไม่ได้สนับสนุนข้อสันนิษฐานนี้เท่าไรนัก เพราะแดโจยองสามารถสร้างอาณาจักรที่รับธรรมเนียมต่างๆ มาจากโกคูรยอ หรือให้ชาวโกคูรยอเป็นชนชั้นปกครอง โดยที่ตนเองและพลเมืองส่วนใหญ่ไม่ได้เป็นชาวโกคูรยอก็ได้เช่นกัน อย่างอาณาจักรคาราคิไต (Qara-Khitai) ในเอเชียกลางก็ใช้โมเดลนี้มาแล้ว

นอกจากนี้หลักฐานบางอย่างของเกาหลีเองกลับเห็นต่างกับข้อสันนิษฐานนี้ กล่าวคืออาณาจักรแท้ๆ ของชาวเกาหลีอย่างชิลลามองว่าบัลแฮเป็นอาณาจักรต่างด้าว แถมนักประวัติศาสตร์เกา่หลีในยุคกลางเองก็ไม่ได้มองว่าบัลแฮเป็นอาณาจักรชาวเกาหลี แต่กลับมองว่าเป็นอาณาจักรของชาวโม่เหอ

ด้วยความที่หลักฐานไม่ได้ไปทางเดียวกันอย่างชัดเจน เราไม่สามารถฟันธงว่าข้อสังเกตใดเป็นจริงแบบ 100% และการโต้เถียงของนักประวัติศาสตร์ก็ดำเนินต่อไป แต่ที่แน่ๆ คือบัลแฮเป็นอาณาจักรที่มีหลากหลายชนชาติ และอาศัยอยู่ร่วมกันนานกว่าสองร้อยปี ก่อนที่จะล่มสลายในปี ค.ศ.926

บทความประวัติศาสตร์

Victory Tale ไม่อนุญาตให้คัดลอกบทความไปโพสที่ใดทุกกรณี การฝ่าฝืนมีโทษทางกฎหมาย

error: Content is protected !!