เลโอ ตอลสตอย (Leo Tolstoy) เป็นนักประพันธ์อันดับต้นๆของรัสเซีย หรืออาจจะเรียกได้ว่าเป็นอันดับ 1 ด้วยซ้ำไป เพราะเขาเป็นนักประพันธ์รัสเซียที่ได้รับการยกย่องในระดับโลก
นิยายของตอลสตอยมีหลากหลายเล่มด้วยกัน แต่จะมีเล่มไหนน่าอ่านบ้าง เราไปดูกันเลยดีกว่าครับ
1. War and Peace
War and Peace (Война и мир) หรือชื่อในภาษาไทยว่า “สงครามและสันติภาพ” เป็นผลงานที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดของตอลสตอย และน่าจะเป็นวรรณกรรมรัสเซียที่มีชื่อเสียงมากที่สุดด้วย ตัวนิยายได้รับการตีพิมพ์ในปี ค.ศ.1869
ตัวนิยายเล่าเรื่องการรุกรานรัสเซียของนโปเลียนในปี ค.ศ.1812 ผ่านสายตาของตระกูลชนชั้นสูง 5 ตระกูลที่เกี่ยวข้องกัน รวมไปถึงอิทธิพลของสงครามครั้งนั้นต่อสังคมรัสเซียด้วย
สภาพสังคมโดยคร่าวๆ ที่ตอลสตอยจำลองและบรรยายใน War and Peace นั้นถือว่าตรงกับในประวัติศาสตร์จริงอย่างมาก เพราะตอลสตอยเขียนนิยายเรื่องนี้ขึ้นมาจากหลักฐานชั้นต้นมากมาย แต่ไม่ใช่ว่าทุกอย่างในนิยายจะตรงตามประวัติศาสตร์ทั้งหมด มีการปรับเปลี่ยนบ้างพอสมควร
ถ้าคุณเคยอ่านนิยายหรือประวัติของตอลสตอยมาก่อน คุณจะสัมผัสได้ว่าตอลสตอยได้ใส่ “ตัวเอง” ลงไปในตัวละครตัวหนึ่งด้วย ตัวละครตัวนี้จะโต้เถียงและกระทำตามแนวคิดและปรัชญาที่ตอลสตอยเชื่อ จะเป็นตัวละครตัวไหนกันแน่ คุณคงต้องไปอ่านเองแล้วละครับ
2. Anna Karenina
Anna Karenina เป็นอีกผลงานระดับตำนานของตอลสตอย ตัวนิยายได้รับการตีพิมพ์ในปี ค.ศ.1878 และได้รับการยกย่องโดยนักเขียนมากมายว่าเป็นนวนิยายที่ยอดเยี่ยมที่สุดตลอดกาล
เนื้อเรื่องของนิยายเกี่ยวข้องกับความรักสามเส้าระหว่างชายสองคนและหญิงหนึ่งคน ได้แก่
- Anna Karenina – สาวสวยผู้เป็นหนึ่งในอภิสิทธิ์ชนแห่งจักรวรรดิรัสเซีย
- Alexei Vronsky – นายทหารหนุ่มผู้เป็นชู้รักของแอนนา
- Alexei Karenin – เสนาบดีระดับสูง และสามีของแอนนา ผู้มีอายุมากกว่าเธอถึง 20 ปี
เรื่องมีอยู่ว่า Anna และ Vronsky ได้รู้จักกัน ความสัมพันธ์ของทั้งสองได้เริ่มพัฒนาไปเป็นความรัก ทั้งๆที่ Anna มีสามีเป็นตัวเป็นตนอยู่แล้ว
แต่ทว่าหลังจากนั้นไม่นานเรื่องรักสามเส้าเป็นที่รู้กันทั่วไปในสังคมเซนต์ปีเตอร์สเปิร์ก ทำให้ทั้งสามเกิดปัญหา
- Anna จะทำอย่างไรเมื่อเธอเป็นที่ติฉินนินทาทั่วทั้งสังคมชนชั้นสูง และทุกคนไม่ต้องการจะข้องเกี่ยวกับเธอ?
- Karenin สามีของ Anna จะทำอย่างไรที่ภรรยาของเขามีชู้ เขาจะยอมอัปยศต่อไป หรือว่าจะฟ้องหย่า และทำให้ภรรยาของเขาได้รับความอัปยศอย่างยากจะหาอะไรมาเปรียบได้
- Vronsky จนอดทนกับคำครหาว่าเป็นมือที่สามได้หรือไม่ ทั้งๆ ที่เขาเป็นถึงนายทหารม้าให้กองทัพรัสเซีย
Anna Karenina จำลองสภาพสังคมชนชั้นสูงในจักรวรรดิรัสเซียในช่วงศตวรรษที่ 19 ได้อย่างดีเยี่ยม โดยเฉพาะในเรื่องการมีชู้ในหมู่ชนชั้นสูงที่ตอลสตอยเขียนออกมาได้เหมือนเหลือเกิน (เรื่องของแกรนด์ดัชเชสโอลกา และ แกรนด์ดยุคไมเคิลคล้ายกับเรื่องนี้มาก)
อย่างไรก็ดีเรื่องนี้ไม่ให้ความสำคัญเรื่องความรักอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังชี้ให้เห็นถึงสภาพสังคมรัสเซียหลังจากการปลดปล่อยพวกเซิร์ฟของซาร์อเล็กซานเดอร์ที่ 2 ด้วย รวมไปถึงการสรรหาสัจธรรมทางศาสนาของตัวละครตัวหนึ่งในเรื่อง ซึ่งตัวละครตัวนี้ถูกจำลองจากตัวตอลสตอยเอง
3. The Death of Ivan Ilyich
The Death of Ivan Ilyich เป็นนิยายของตอลสตอยที่เขียนขึ้นในปี ค.ศ.1886 เรื่องนี้เป็นนิยายที่สั้นมาก เพราะมีความยาวเพียง 100 หน้าเท่านั้นเอง ถ้าเป็นฉบับภาษาอังกฤษแล้วจะมีความยาวไม่ถึง 100 หน้าด้วยซ้ำไป
นิยายเรื่องนี้เกี่ยวกับชีวิตของ Ivan Ilyich ชายคนหนึ่งผู้เป็นข้าราชการของรัฐบาลรัสเซีย อีวานเป็นคนใช้ชีวิตแบบเรียบง่ายๆ สบายๆ จนกระทั่งวันหนึ่ง เขาเกิดอุบัติเหตุระหว่างที่กำลังแขวนผ้าม่าน ทำให้ด้านหนึ่งของร่างกายกระแทกกับพื้น
นับตั้งแต่บัดนั้น ร่างกายและจิตใจของอีวานก็เริ่มผิดปกติ เขารู้สึกไม่สบาย เจ็บปวดร่างกาย และมีอารมณ์ฉุนเฉียว แพทย์ได้วินิจฉัยและพบว่าอีวานป่วยเป็นโรคที่รักษาไม่หายขาด และเขาจะตายในไม่ช้า
อีวานจะทำอย่างไรกับชีวิตที่เหลืออยู่ไม่นานของเขา และความตายที่กำลังจะเข้ามากันแน่? เขารู้สึกว่าทำไมเขาต้องมาตายอย่างทรมานเช่นนี้ เพราะเขาไม่เคยทำชั่วเลยตลอดชีวิตของเขา
The Death of Ivan Ilyich เป็นการแสดงแนวคิดของตอลสตอยที่เกี่ยวข้องกับความตายและชะตาชีวิตของมนุษย์ได้อย่างน่าสนใจยิ่ง จริงหรือไม่ที่คนๆ คนหนึ่งที่ใช้ชีวิตด้วยคุณธรรมมาตลอดไม่ควรจะตายอย่างเจ็บปวด?
4. Resurrection
Resurrection เป็นนิยายเรื่องยาวเรื่องสุดท้ายที่ตอลสตอยเขียนขึ้นก่อนที่จะเสียชีวิต ตัวนิยายถูกตีพิมพ์ในปี ค.ศ.1899
เนื้อเรื่องเกี่ยวข้องกับชายผู้มาจากชนชั้นอภิสิทธิ์ชนชื่อ Dmitri Ivanovich Nekhlyudov เขาได้มีความสัมพันธ์ชู้สาวกับหญิงรับใช้คนหนึ่ง ทำให้เธอถูกไล่ออกจากงาน จนสุดท้ายต้องไปทำงานในซ่องในที่สุด เรื่องนี้ทำให้เขารู้สึกผิดมากและเก็บมันไว้ในใจตลอดมา
สิบปีต่อมา Nekhlyudov ได้ทำหน้าที่เป็นคณะลูกขุนที่ตัดสินคดีความคดีหนึ่ง เรื่องมีอยู่ว่าได้มีหญิงรับใช้คนหนึ่งได้วางยาพิษเจ้านายของเธอเพราะเขาทุบตีเธอ
เหตุการณ์นี้ได้ทำให้ Nekhlyudov ได้สัมผัสกับโลกของชนชั้นล่างที่โหดร้ายสำหรับพวกเขา ในฐานะลูกขุนเขาจะตัดสินคดีนี้อย่างไรกันแน่? บาดแผลในอดีตจะส่งผลกับเขาหรือไม่?
ในการเขียนนิยายเรื่องนี้ ตอลสตอยปรารถนาจะให้นิยายเรื่องนี้เสียดสีศาสนจักรที่แสดงคุณธรรมจอมปลอม และแสดงให้เห็นว่ากฎหมายที่มนุษย์สร้างขึ้นมามันไม่ยุติธรรมเสียเลย
ดังนั้นไม่ต้องสงสัยเลยว่าเมื่อหนังสือถูกตีพิมพ์ออกมา รัฐบาลซาร์จะเซ็นเซอร์มันทันที กว่า Resurrection จะได้ตีพิมพ์อย่างสมบูรณ์ก็ปาเข้าไปในปี ค.ศ.1936 หรือในสมัยโซเวียตแล้ว
5. The Kreutzer Sonata
The Kreutzer Sonata เป็นนวนิยายสั้นที่เขียนโดยตอลสตอย โดยเขาได้ตั้งชื่อมันตามผลงานดนตรีของบีโธเฟนในชื่อเดียวกัน ตัวนิยายได้รับการตีพิมพ์ในปี ค.ศ.1889
นิยายเล่าถึงเรื่องของ Pozdnyshev ชายคนหนึ่งที่สังหารภรรยาของเขาที่คบชู้กับนักไวโอลินด้วยความหึงหวง เหตุการณ์และความเชื่อบางอย่างได้ผลักดันให้ Pozdnyshev ตัดสินใจลงมือเช่นนั้น มันคืออะไรกันแน่?
ด้วยความที่นิยายเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับศีลธรรมอันดีงามของสังคม และความสัมพันธ์ระหว่างเพศชายและหญิง ทำให้รัฐบาลซาร์แบนมันทันทีหลังจากที่มีการตีพิมพ์ออกมา