นอกจากรัสเซียจะมีประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจมากแล้ว ชาวรัสเซียยังผลิตนวนิยายหรือวรรณกรรมชื่อดังระดับโลกมากมาย วรรณกรรมเหล่านี้นอกจากจะสนุกแล้ว ผู้เขียนยังได้ใช้ลักษณะภาษาที่ทำให้ดูเหมือนว่าผู้อ่านได้เข้าไปอยู่ในโลกของตัวละครนั้นๆ จริงๆ
วรรณกรรมรัสเซียระดับคลาสสิกมักไม่ค่อยมีแนวแฟนตาซีสักเท่าไรนัก แต่มักจะเป็นวรรณกรรมอิงประวัติศาสตร์หรือมีฉากหลังเป็นเหตุการณ์ในยุคนั้นๆ มากกว่า ยุคที่มีการเขียนบ่อยๆ แน่นอนว่าคือ ยุคราชวงศ์โรมานอฟ ยุคการปฏิวัติรัสเซีย และยุคโซเวียต
เนื่องจากวรรณกรรมรัสเซียมีจำนวนมหาศาล ผู้เขียนจึงขอเลือกมาเฉพาะ 5 เล่มเด็ดๆ ที่เป็นระดับตำนานของวรรณกรรมรัสเซียมาให้ทุกท่านได้เลือกสรรครับ
1. War And Peace
War and Peace หรือ Война и мир เป็นนวนิยายที่ประพันธ์โดย Leo Tolstoy นักประพันธ์ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักประพันธ์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งของโลก บ่อยครั้งที่นวนิยายเล่มนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นอันดับหนึ่งของวรรณกรรมรัสเซีย และน่าจะเป็นวรรณกรรมรัสเซียที่มีชื่อเสียงมากที่สุดด้วย เพราะฉะนั้นจะขาดเล่มนี้ไปไม่ได้เลย
นวนิยายถูกตีพิมพ์ทั้งหมดในปี ค.ศ.1869 เป็นครั้งแรก และได้การตอบรับอย่างที่เรียกว่าถล่มทลายจากทั้งผู้อ่านทั่วไปและนักเขียนนักวิจารณ์ชื่อดัง (แม้ว่าฝ่ายซ้ายจะไม่ปลื้มเท่าไรนัก)
War and Peace เป็นส่วนสำคัญทำให้ Tolstoy ได้รับการยกย่องอย่างสูง ตัวนิยายเล่าถึงชีวิตของชนชั้นสูงรัสเซียห้าตระกูลที่มีชีวิตอยู่ในช่วงที่นโปเลียนยกกองทัพบุกรัสเซีย ตัวนิยายได้เล่าเหตุการณ์ผ่านมุมมองของชาวรัสเซียทั่วไป รวมไปถึงความรู้สึกและอารมณ์ของเขาช่วงนั้น
โดยส่วนตัวที่เคยอ่านมาบ้าง ผมว่าอ่านไม่ยากเท่าไรนัก อ่านได้เรื่อยๆ ครับ ผมชอบอ่านที่เขาวิเคราะห์สลับไปด้วย เพราะว่าจะได้ทราบถึงสัญลักษณ์ที่ Tolstoy ใส่ไว้ในเรื่อง
หนังสือเล่มนี้หาไม่ยากในประเทศไทย ร้านหนังสือภาษาอังกฤษใหญ่ๆ อย่าง Kinokuniya น่าจะมีขายอย่างแน่นอน สำหรับท่านที่ชอบ e-book สามารถได้อ่านได้ฟรีแบบถูกลิขสิทธิ์ที่ Amazon
2. Crime And Punishment
Crime and Punishment หรือ Преступление и наказание เป็นนวนิยายที่แต่งโดยนักเขียนระดับสุดยอดคนหนึ่งของรัสเซีย เขามีนามว่า Fyodor Dostoyevsky
ตัวนิยายเล่าถึง อดีตนักศึกษาผู้หนึ่งที่มีฐานะยากจนชื่อ รัสโคลนิคอฟ (Raskolnikov) ที่อาศัยอยู่ในกรุงเซนต์ปีเตอร์สเปิร์ก เมืองหลวงของจักรวรรดิรัสเซีย รัสโคลนิคอฟได้ฆ่าชิงทรัพย์เจ้าหนี้เงินกู้หน้าเลือดคนหนึ่ง ในใจของรัสโคลนิคอฟได้เกิดการต่อสู้กันอย่างรุนแรงระหว่างความรู้สึกผิดกับความคิดที่ว่าเขาได้ทำในสิ่งที่ถูกต้องแล้ว
ท้ายที่สุดแล้วรัสโคลนิคอฟเป็นอย่างไร จะเป็นบ้าหรือไม่ ต้องติดตามอ่านได้ในเรื่องแล้วละครับ
เล่มนี้ผมเคยอ่านตอนอยู่มหาวิทยาลัย จุดเด่นของเรื่องนี้คือ “สัญลักษณ์”และ “จิตใจ” ครับ สำหรับใครที่ชอบตีความสิ่งต่างๆ หรือเรื่องนามธรรมทั้งหลายจะชอบเรื่องนี้มากอย่างแน่นอน
หนังสือเล่มนี้หาไม่ยากเหมือนกันในประเทศไทย สามารถหาได้ตามร้านหนังสือภาษาอังกฤษใหญ่ๆ หรือถ้าใครชอบ e-book สามารถหาอ่านแบบถูกลิขสิทธิ์ที่ Amazon ครับ
3. Father And Sons
Father And Sons หรือ Отцы и дети เป็นนิยายที่เขียนโดยนักเขียนชาวรัสเซียชื่อ Ivan Turgenev ในปี ค.ศ.1862 นวนิยายเล่มนี้เป็นนวนิยายรัสเซียที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดเล่มหนึ่งในศตวรรษที่ 19
ตัวนิยายเล่าหนึ่ง ชายหนุ่มผู้หนึ่งชื่อ Arkady Kirsanov ที่เพิ่งจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยเซนต์ปีเตอร์สเปิร์กได้เดินทางกลับมาบ้านพร้อมกับ Bazarov เพื่อนของเขา ชายหนุ่มทั้งสองมีแนวคิดสูญนิยม (nihilism) หรือปฏิเสธการมีอยู่ของกฎเกณฑ์ใดๆทั้งหมดในชีวิตของมนุษย์ ทั้งสองต้องเผชิญหน้ากับนิโคไลย์ บิดาของเขาที่มีแนวคิดตรงกันข้ามกันสุดขั้ว สถานการณ์จะเป็นอย่างไร ต้องติดตามได้ในนวนิยายเรื่องนี้ครับ
สาระสำคัญหลักของนิยายเรื่องนี้คือ การต่อสู้กันเชิงแนวคิดระหว่างคนรุ่นเก่าและคนรุ่นใหม่นั่นเองครับ
ตัวหนังสือเล่มนี้น่าจะหายากกว่าสองเล่มแรก ถ้าจะเอาแบบหนังสือเป็นเล่มๆ คงต้องสั่งมาจากต่างประเทศ แต่ถ้าเป็น e-book สามารถซื้อได้จาก amazon ครับ
4. Doctor Zhivago
Doctor Zhivago หรือ Доктор Живаго เป็นนวนิยายที่เขียนโดย Boris Pasternak โดยได้ตีพิมพ์ในปี ค.ศ.1957
ตัวนิยายเล่าถึงชีวิตของนายแพทย์คนหนึ่งชื่อ Yuri Zhivago ที่มีชีวิตอยู่ในช่วงที่เรียกว่าเป็นช่วงที่แผ่นดินรัสเซียปั่นป่วนวุ่นวาย ตั้งแต่การปฏิวัติแห่งปี ค.ศ.1905 การปฏิวัติสองครั้งในปี ค.ศ.1917 การกำเนิดขึ้นของสหภาพโซเวียต และช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง Zhivago ต้องใช้แรงกายแรงใจในการพยุงชีวิตของตนเองและบุคคลที่ตนรักไปให้ตลอดรอดฝั่ง
นิยายเรื่องนี้เป็นนิยายที่ไม่ถูกตีพิมพ์ในสหภาพโซเวียต เพราะทัศนคติของตัวผู้เขียนเองต่อการปฏิวัติตุลาคมของพวกบอลเชวิค ทำให้มันถูกตีพิมพ์ในอิตาลีแทน
หลังจากการตีพิมพ์ กระแสตอบรับนอกสหภาพโซเวียตของนวนิยายเรื่องนี้ดีมาก Pasternak ได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมจากเรื่องนี้ในปีถัดมา อย่างไรก็ตามเชื่อกันว่าส่วนหนึ่งเพราะการช่วยเหลือของหน่วยงาน CIA ของสหรัฐอเมริกา
ผลที่ตามมาคือรัฐบาลโซเวียตโกรธมาก และใช้สื่อในมือโจมตี Pasternak อย่างรุนแรง ทำให้ Pasternak ไม่กล้าไปรับรางวัลโนเบลที่สต็อกโฮล๋ม เมืองหลวงของสวีเดน เพราะเกรงว่าจะกลับเข้าประเทศไม่ได้อีก ท้ายที่สุด Pasternak ต้องแจ้งไปยังคณะกรรมการว่า เขาขอปฏิเสธการเข้ารับรางวัล
ตัวนิยายได้ถูกสร้างเป็นภาพยนตร์ในอีกไม่กี่ปีต่อมา ในชื่อ Doctor Zhivago เหมือนกัน และได้รับรางวัลออสการ์ 5 รางวัล (แต่ไม่ได้ Best Picture)
หลังจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียต Doctor Zhivago ได้รับการอนุญาตให้ตีพิมพ์ และกลายเป็นแบบเรียนของเด็กชาวรัสเซียไปแล้วเป็นที่เรียบร้อย
ท่านในสนใจน่าจะหาได้ตามร้านหนังสือใหญ่ๆ เช่นเดิม แต่ถ้าสนใจ e-book สามารถซื้อแบบถูกลิขสิทธิ์ได้ที่ Amazon
5. And Quiet Flows the Don
And Quiet Flows the Don หรือ Тихий Дон เป็นนวนิยายที่เขียนโดย Mikhail Sholokhov นวนิยายเล่มนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นนวนิยายที่ทรงอิทธิพลและยอดเยี่ยมที่สุดเล่มหนึ่งของโลกในช่วงศตวรรษที่ 20 ในปี ค.ศ.1965 Sholokhov ก็ได้รับรางวัลสาขาวรรณกรรมตาม Pasternak ไป
นิยายนำผู้อ่านเข้าไปสู่ชีวิตของชาวคอสแซกที่อาศัยอยู่ที่แม่น้ำดอนในช่วงต้นของศตวรรษที่ 20 โดยผ่านสายตาของครอบครัว Melekhov มันได้บอกเล่าเรื่องเล่า ความเจ็บปวด และความทุกข์ระทมของชาวคอสแซคแถบลุ่มแม่น้ำดอนที่ต้องเผชิญกับเหตุการณ์สำคัญอย่างสงครามโลกครั้งที่ 1 การปฏิวัติรัสเซีย และสงครามกลางเมืองรัสเซียเกิดขึ้นต่อเนื่องกัน
ตัวนิยายได้รับการตอบรับอย่างดีจากรัฐบาลโซเวียต (ต่างกับ Doctor Zhivago) Sholokhov ถึงกับได้รับรางวัลสตาลิน รางวัลสูงสุดในสหภาพโซเวียตเลยทีเดียว
ประเด็นสำคัญที่มีการถกเถียงคือ Sholokhov เป็นผู้เขียนเรื่องนี้จริงๆ หรือไม่ หรือว่าจริงๆ แล้ว Sholokhov ขโมยงานเขียนของผู้อื่นมาเป็นของตนเองกันแน่ บ้างว่าเนื้อหาส่วนใหญ่ในนิยาย And Quiet Flows the Don นั้น Fyodor Kryukov ทหารคอสแซกที่ร่วมรบกับกองทัพรัสเซียขาวเป็นผู้เขียนขึ้น และ Sholokhov นำมาใช้เป็นเนื้อหาหลักของตนเองโดยไม่ได้รับอนุญาต
หนังสือเล่มนี้หาแบบเป็นเล่มอ่านในไทยค่อนข้างยาก ถ้าต้องการแบบ e-book ซื้อได้ที่นี่ Amazon ครับ