ช่วงสงครามโลกครั้งที่สองเป็นช่วงเวลาในประวัติศาสตร์มนุษยชาติที่โหดร้ายที่สุดช่วงหนึ่ง การสังหารหมู่ในช่วงนั้นกลายเป็นบาดแผลในความทรงจำของพลเมืองในหลายประเทศ ไม่มีใครอยากให้เหตุการณ์เหล่านั้นเกิดขึ้นอีก
หากแต่ว่าในประเทศไทยเอง การเรียนการสอนเรื่องดังกล่าวยังไม่ดีพอเท่าไรนัก ทำให้หลายๆ คนยังไม่เข้าใจในประเด็นอันละเอียดอ่อนนี้เท่าใด
ภาพยนตร์ทั้ง 5 ด้านล่างนี้คือ ภาพยนตร์ที่น่าสนใจและแสดงอารมณ์ความรู้สึกของพลเมืองในช่วงนั้นได้อย่างยอดเยี่ยม ทุกท่านสามารถดูเพื่อนำไปต่อยอดในการศึกษาประวัติศาสตร์ช่วงนั้นได้เป็นอย่างดี
1. Schindler’s List (1993)
ภาพยนตร์ระดับตำนานของ Stephen Spielberg ที่ได้รับรางวัลออสการ์มาถึง 7 รางวัลจาก 13 รางวัลที่ได้เข้าชิง (หนึ่งในรางวัลที่ได้คือ Best Picture หรือภาพยนตร์ยอดเยี่ยมในปีนั้น)
Schindler’s List เป็นภาพยนตร์ที่เล่าถึงชีวิตจริงของ ออสการ์ ชินด์เลอร์ (Oscar Schindler) (แสดงโดย Liam Neeson) พ่อค้าชาวเยอรมันคนหนึ่งที่สังกัดพรรคนาซี ชินด์เลอร์ได้เดินทางไปโปแลนด์เพื่อหาทางทำเงินจากสงครามที่กำลังเกิดขึ้นในเวลานั้น
ระหว่างที่อยู่ที่โปแลนด์นั่นเอง ชินด์เลอร์พบว่าพวกนาซีกำลังกวาดต้อนชาวยิวที่อยู่ในสลัมที่เมือง Krakow ไปยังค่ายกักกัน การกวาดต้อนทำให้มีผู้เสียชีวิตจำนวนหนึ่ง สิ่งที่ชินด์เลอร์เห็นทำให้ชินด์เลอร์ล้มเลิกความคิดที่จะหากำไร เขาเกิดความคิดว่าเขาจะหาทางช่วยชีวิตชาวยิวจากพวกนาซีให้ได้มากที่สุด ไม่ว่าจะแลกด้วยอะไรก็ตาม
ภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นภาพยนตร์ขาวดำ ผู้กำกับอย่างสปีลเบิร์กจงใจให้เป็นเช่นนั้นเพื่อทำให้ตัวภาพยนตร์ดูเหมือนเป็นแนวสารคดี (เพราะภาพของจริงที่นำมาใช้ก็เป็นขาวดำ) แต่จะมี 1-2 ซีนเท่านั้นที่มีสีออกมา จะเป็นซีนไหน ทุกท่านต้องไปค้นหาเองแล้วละครับ
Schindler’s List มักจะถูกจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่ดีที่สุดตลอดกาลอยู่เสมอ ตัวผมเองเหมือนจะเห็นด้วยกับการจัดอันดับดังกล่าว จากที่ศึกษาเรื่องการสังหารหมู่ในสงครามโลกครั้งที่สองมาหลายปี บอกได้เลยว่าเรื่องนี้ทำได้เหมือนจริงมากครับ
อีกสิ่งหนึ่งที่ผมชอบมากๆ คือความตราตรึงของ Soundtrack ครับ ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าทำได้เยี่ยมจริงๆ
2. The Pianist (2002)
อีกหนึ่งภาพยนตร์เกี่ยวกับการสังหารหมู่ชาวยิว ภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นการร่วมมือกันของหลายชาติได้แก่โปแลนด์ ฝรั่งเศส เยอรมนี และสหราชอาณาจักร โดยมี Roman Polanski เป็นผู้กำกับ
ภาพยนตร์เรื่องนี้เล่าถึงชีวิตจริงของนักเปียโนชาวโปแลนด์เชื้อสายยิวผู้หนึ่งชื่อ Wladyslaw Szpilman (แสดงโดย Adrien Brody) เมื่อพวกนาซีพิชิตโปแลนด์ Szpilman และครอบครัวอาศัยอยู่ในกรุงวอร์ซอ เมืองหลวงของโปแลนด์
ชีวิตของ Szpilman และครอบครัวเลวร้ายลงเรื่อยๆ เมื่อพวกนาซีเริ่มคุกคามชาวยิวมากขึ้น พวกเขาถูกจำกัดสิทธิ์ไม่ให้เข้าห้างร้านหลายแห่ง ต่อมาก็ถูกย้ายไปอยู่ในสลัม ตามมาด้วยการถูกส่งตัวไปยังค่ายกักกัน
นายตำรวจยิวที่ทำงานให้กับพวกนาซีช่วยชีวิต Szpilman ที่กำลังถูกส่งตัวไปสังหารที่ค่ายกักกันไว้ได้ หลังจากนั้น Szpilman ก็ถูกส่งตัวไปใช้แรงงานทาสในสลัมที่เหลืออยู่ในวอร์ซอ Szpilman หนีออกมาจากสลัมดังกล่าวได้ หลังจากนั้นเขาหลบซ่อนอยู่อีกหลายแห่งในตัวเมือง ด้วยการช่วยเหลือของผู้คนหลายคน แต่ทว่าเขาไม่เคยอยู่ได้อย่างสงบ เพราะเหตุการณ์หลายๆอย่าง ได้คุกคามเขาอยู่เรื่อยๆ
Szpilman รอดชีวิตได้อย่างไร คงต้องติดตามในภาพยนตร์แล้วละครับ
The Pianist เข้าชิงรางวัลออสการ์ 7 รางวัล โดยได้รับรางวัล Best Actor, Best Director และ Best Adapted Screenplay แต่พลาดรางวัล Best Picture ให้กับ Chicago
3. The Diary of Anne Frank (1959)
ภาพยนตร์อายุมากหน่อย (60 ปีแล้ว) กำกับโดย George Stevens
The Diary of Anne Frank เป็น ภาพยนตร์ที่ได้รับรางวัลออสการ์ 3 รางวัล และเป็นภาพยนตร์เกี่ยวแอนน์ แฟรงก์ที่ยอดเยี่ยมที่สุดเรื่องหนึ่ง
แอนน์ แฟรงก์ (Anne Frank) เป็นชาวยิวที่เสียชีวิตในเหตุการณ์ Holocaust ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดเลยก็ว่าได้ เธอได้เขียนไดอารี่เล่าถึงชีวิตของเธอในช่วงเวลาที่เธออยู่ใน “ที่ซ่อนลับ” ภาพยนตร์เรื่องนี้จึงอ้างอิงจากบันทึกของเธอนั่นเอง
ภาพยนตร์เล่าถึงเหตุการณ์ในปี ค.ศ.1942 พวกนาซีเริ่มคุกคามชาวยิวในเนเธอร์แลนด์หนักมากขึ้น ทำให้ออตโต แฟรงก์ บิดาและหัวหน้าครอบครัวแฟรงก์ตัดสินใจนำแอนน์และครอบครัวไปอยู่ใน “ที่ซ่อนลับ” เพื่อหลบภัยจากพวกนาซี
ชีวิตในที่ซ่อนลับไม่ใช่เรื่องง่าย แอนน์และครอบครัวแฟรงก์ต้องอดทนกับสถานการณ์ที่ยากลำบาก ทำให้ทุกคนสิ้นหวัง แต่แอนน์ก็ยังไม่ยอมแพ้ เธอเป็นกำลังใจให้กับคนอื่น และเป็นแสงแห่งความหวังของทุกคนในที่ซ่อนลับอยู่เสมอ
4. Europa Europa (1990)
Europa Europa ไม่ใช่ภาพยนตร์ฮอลลีวูด แต่เป็นภาพยนตร์เกี่ยวการสังหารหมู่ที่ทำขึ้นโดยการร่วมมือของเยอรมนี ฝรั่งเศส และโปแลนด์ และกำกับโดย Agnieszka Holland
ภาพยนตร์เล่าถึงชีวิตจริงของ Solomon Perel เด็กชายชาวเยอรมันเชื้อสายยิวที่หลบหนีการตามล่าของพวกนาซีในเหตุการณ์คืนคริสตัล (Kristallnacht) ในปี ค.ศ.1938 Perel และครอบครัวได้หนีไปยังโปแลนด์และสหภาพโซเวียตตามลำดับ
หลังจากนาซีบุกสหภาพโซเวียตในปี ค.ศ.1941 Perel ที่อยู่ในโรงเด็กกำพร้าหนีไม่ทัน ทำให้เขาตกอยู่ในกำมือทหารเยอรมัน เขาบอกพวกนาซีว่าเขาเป็นชาวเยอรมันเชื้อสายบอลติกที่อยู่ในสหภาพโซเวียตมาเป็นเวลานานแล้วพวกเยอรมันจึงไม่จับตัวเขาส่งค่ายกักกัน และให้เป็นล่ามอยู่ในกองทัพ
ตลอดเวลาที่อยู่กับพวกเยอรมัน Perel พยายามหลีกเลี่ยงไม่อาบน้ำรวมกับคนอื่น เพราะว่าพวกเยอรมันจะเห็นว่าเขาถูกขลิบ ทำให้ทราบแน่นอนว่าเขาเป็นชาวยิว
Perel จะหลอกทหารเยอรมันได้ตลอดรอดฝั่งหรือไม่ คงต้องติดตามในเรื่องแล้วละครับ
Europa Europa ประสบความสำเร็จมาก ภาพยนตร์ชนะรางวัล Golden Globe Award ในสาขา Best Foreign Language Film หรือภาพยนตร์ภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยม ในเวลานั้นเป็นที่เชื่อกันว่าภาพยนตร์จะได้เข้าชิงรางวัลออสการ์สาขาเดียวกันด้วย แต่รัฐบาลเยอรมันกลับไม่ได้ส่งชื่อเข้าชิง ทำให้โอกาสหลุดมือไปอย่างน่าเสียดาย
5. Son of Saul (2015)
Son of Saul เป็นภาพยนตร์จากประเทศฮังการี ตัวภาพยนตร์ประสบความสำเร็จมาก โดยได้ชนะรางวัลออสการ์สาขา Best Foreign Language Film ด้วย ภาพยนตร์เรื่องนี้กำกับโดย László Nemes
ภาพยนตร์เล่าถึงชายผู้หนึ่งชื่อ Saul Ausländer เขาเป็นหนึ่งใน Sonderkommando หรือชาวยิวที่ถูกพวกนาซีบังคับให้ค้นหาของมีค่าจากซากศพ นำร่างของพวกชาวยิวด้วยกันออกมาจากห้องแก๊ส และทำความสะอาดมันก่อนที่จะส่งกลุ่มใหม่เข้าไปที่ค่ายกักกัน Auschwitz
Saul ทำงานโดยปราศจากความรู้สึก ราวกับว่าเขาเสียมันไปหมดแล้ว ทั้งๆที่เขาต้องจัดการศพของพวกเดียวกันทุกวัน เขากลับไม่รู้สึกอะไรเลย อย่างไรก็ตามมีเหตุการณ์หนึ่งที่ทำให้ Saul เริ่มเปลี่ยนแปลงไป เขาจะเปลี่ยนไปอย่างไรกันแน่ ต้องติดตามในภาพยนตร์แล้วละครับ
สำหรับเรื่อง Son of Saul นี้ต่างจากเรื่องอื่นๆ 4 เรื่องด้านบนคือ เรื่องนี้ไม่ได้อ้างอิงของชีวิตบุคคลในประวัติศาสตร์คนใดคนหนึ่ง แต่ผู้กำกับรวบรวมคำให้การของพวก Sonderkommando และมาเขียนเป็นบทภาพยนตร์